Vogels en anderen, vogels zijn een niet te missen onderdeel van de natuurlijke biodiversiteit. Zeker nu het voorjaar is begonnen en de feestelijke vogelzang van alle kanten op je af komt. Een fantastische tijd om vogels te kijken.

Enkele zeer natte dagen aan het einde van de winter gaven mij nog even de tijd voor een binnen activiteit, het leggen van een vogel-puzzel. Deze puzzel van Ravensburger brengt de rijkdom van de natuur speels en leuk in beeld. Het ontwerp en de uitwerking is van Anne Searle. Wondrous Trees (wonderbaarlijke bomen, de naam van de puzzel) worden terecht als kapstok gebruikt voor het buitenleven, een habitat voor vele dieren. Naast de ons bekende kramsvogel, kuifmees, ijsvogel, gaai, sijs, grote bonte specht en pimpelmees, is er nog veel meer te zien. Een fraaie opwarmer voor hopelijk weer een mooi voorjaar waarin we kunnen genieten van vogels en andere natuurlijke schoonheid.

Een nieuwe reeks Haiku’s over vogels. Het is leuk om een vogel-ervaring om te zetten in dat korte, drieregelige gedicht van 5, 7 en 5 lettergrepen. Dat levert een nieuwe spanning op. De Japanners zijn ermee begonnen, lang geleden. Zij hebben veel navolging gekregen, ook in Nederland.

Grote bonte specht
Lang leve de pindakaas
Prachtbeest in de tuin

Gaat nooit vervelen
Statig en indrukwekkend
Zeearend komt langs

Eersteklas zitten
Voor de deur een eksternest
Zwart-witte speelsheid

Familie-appje
Exotische verschijning
Pestvogel in zicht

Lichtjes gekwetter
Zoekend tussen de takken
Een paar goudhaantjes

Het was het appje van Mart van Straten dat mij deed opschrikken in de auto, met de kerstrollade op schoot. ‘ O, je zit in de auto? Jammer, want er zit hier een vreemde vogel. Een soort visdief, maar dat is het niet.’ 

Nu was ik net op de terugweg en bijna thuis, dus kreeg ik de locatie en kon ik het opruimen van de boodschappen aan mijn wederhelft overdoen en met fototoestel en kijker snel twee straten verder kijken wat er in de sloot zat. 

Bij het Libellepad aangekomen hoefde ik niet mijn best te doen. Kijker niet nodig! Meteen zag ik dat het een franjepoot was! Onbekend met het winterkleed gokte en meldde ik ‘grauwe franjepoot’ en de locatie. Meteen een foto meegestuurd. Die maakte ik met mijn gsm, want de batterij van mijn Nikon was natuurlijk op. 

Ondertussen kwam Mart van Straten ook weer kijken en werd ik snel via allerlei appjes gecorrigeerd. Rosse Franjepoot! Daarna werd het druk, die dag werd het bedrijvige vogeltje door 82 vogelaars gemeld op Waarneming. Het beestje leek nergens last van te hebben en kroop bijna in sommige telelenzen. 

Toch waren er al tijdens deze vogelaarsreünie wat zorgen. Zat er olie op de borst? Kon het beestje wel vliegen? Maar tot na vijven bleef het beestje schijnbaar onaangedaan foerageren. 

Een dag later werd er gezocht en eerst niet gevonden. Uiteindelijk, één sloot verder, werd hij toch ontdekt. Van het levendige gedrag was niets meer over. Het kopje hing en er werd niet meer gefoerageerd . Dierenambulance en Brandweer rukten uit. Met een waadpak werd het arme beestje opgehaald . Helaas! 

Een medewerker van het natuurhistorisch museum nam het lijkje mee. Daar wordt de Rosse Franjepoot toegevoegd aan hun collectie. 

Bijgaande foto geeft aan dat futen wel een kreeftje lusten. Ik heb het meerdere keren gezien. Dit jong kreeg les. Uiteindelijk lukte het niet en moeders vrat hem op.

Ook reigers en diverse meeuwen zijn er niet vies van. Maar een meerkoet? Jawel, vorige week tijdens mijn excursie met kinderen van de Montessori dagbesteding heb ik tweemaal een meerkoet gezien die een kreeft sloopte en op at.

Of het dezelfde meerkoet was kon ik niet zien, er zat een uurtje tussen. Wel jammer dat ik de camera niet bij me had.

Geïnspireerd raken door de zang van een vogel is vooral een voorjaarsgevoel. De rest van het jaar is de vogelzang toch beduidend minder, gelukkig niet helemaal weg. Om dat gelukzalige gevoel de rest van het jaar vast te kunnen houden, hebben vele muziekmakers deze klanken opgenomen in hun composities. In 2021 verscheen hierover een boek van Fernand Rochette: De vogel en de componist, Vogelzang als inspiratiebron (Uitgeverij Sterck & De Vreese).

Lang dacht ik dat er weinig voorbeelden waren van vogelzang in de muziek. Gelukkig heb ik mij vergist. Wat een prettig leesbaar en inspirerend boek is dit. Dit jaar verscheen alweer de derde druk, die ik nu in mijn boekenkast heb staan. De auteur is een wetenschapper maar ook natuurgids en amateur-musicus. Hij weet zijn ervaringen dan ook uitstekend en zeer leesbaar te verwoorden. QR-codes bieden toegang tot de vogelgeluiden en de muziek.

Als een ervaren vogel- of natuurgids je bij de hand neemt tijdens het wandelen buiten, zie en hoor je meer. Dat geldt ook voor het begeleid worden door een muziekkenner. Je hoort meer en je hoort andere dingen. De muziek gaat nog meer voor je leven. Een heerlijke combinatie, muziek en vogelzang.

Onlangs (maandag 24 juli 2023) las ik in de Volkskrant een column van Ben Koks over de pure schoonheid van de zang van een veldleeuwerik. Hij gebruikt dit om de gedachte te promoten zorgvuldiger om te gaan met onze natuur en cultuurlandschappen. Ik citeer: ‘Vogels en onze cultuur zijn meer met elkaar vervlochten dan we ons in ons jachtige bestaan kunnen voorstellen. De schoonheid van leeuwerikengekweel is net zo belangrijk als die van de Mona Lisa van Leonardo da Vinci.’

Genieten van en opgaan in vogelgeluiden is van alle tijden. Ter afsluiting een citaat uit de Chinese Taoïstische filosofie:

Tjirp en kwinkeleer samen,
En in dit samen tjirpen en kwinkeleren
Kom je samen met hemel en aarde.

(Zhuang Zi, 12:VIII, uit Lao Zi, Het boek van de Tao en de innerlijke kracht, Een nieuwe vertaling en toelichting door Kristofer Schipper, Uitgeverij Atlas Contact)