Om 8 uur vertrokken we met 16 personen vanaf de Papaver richting Nijkerk, nadat Gert de andere chauffeurs, Rik, Joke, Ralph, en Kirstin, de route naar de mogelijke stops van de dag had uitgelegd. Het was rond het vriespunt en voelde waterkoud. Rond half 10 parkeerden we op de parkeerplaats naast het stoomgemaal Arkemheen. In Delft was het koud, maar de wereld zag er daar heel anders uit als in het Westen. Het had een beetje gesneeuwd, het struikgewas was er prachtig wit met rijp, sommige sloten waren al bevroren en het was mistig. In het veld werden heel wat grauwe ganzen en kolganzen gespot en langs de waterkant zagen we een aantal paartjes nonnetjes en kuifeenden. Verder konden we met de nodige moeite in de mist wat brilduikers en grote zaagbekken ontdekken. In het riet zaten nog wat vinken.

Na een half uur waren de meesten van ons aardig verkleumd en vertrokken we naar de jachthaven bij het sluishuis van Nijkerk. Vanaf het strand was een drietal kleine zwanen te zien, maar omdat ze hun kop in de veren staken, waren ze maar moeilijk te determineren. Daar werden nog een paar zaagbekken en als kers op de taart een ijsduiker gezien.

Vandaar vertrok de stoet naar het bosgebied rond Putten, waar Gert bij de verkenning een klapekster had gezien. We parkeerden in de buurt van Brasserie Schovenhorst, gelegen in een arboretum met een prachtig aangelegde kruidentuin. Op het pad ernaartoe scharrelden de goudhaantjes soms op een halve meter bij ons vandaan en liet een grote bonte specht zich horen.

Het was tijd voor een warme versnapering met appeltaart en een heerlijke bospaddenstoelen soep. Daar sloot ook nog een extra deelnemer zich aan bij onze excursie. Hierna maakten we een wandeling door het bos rond een prachtige winterse vlakte met allerlei bomen in de rijp, een sprookje.

Tijdens de wandeling om de open plek ‘Groot Ark en Kuiten’ hoorden en zagen we allerlei kleine vogels, vinken, kool-, pimpel-, staart- en KUIFMEZEN, weer goudhaantjes, boomkruipers en -klevers. We verwonderden ons over ijshaar, een zeldzaam natuurverschijnsel. Bevroren waterstraaltjes uitgescheiden en naar buiten geperst door schimmels in dood hout, echt iets bijzonders.

Onze laatste bestemming was de Oostvaardersplassen. Omdat het nog steeds mistte, waren de verwachtingen niet hooggespannen. Joke volgde een andere route en haar passagiers spotten onderweg een zeearend, de geluksvogels! Bij het bezoekerscentrum aangekomen waren er op de plas heel wat grauwe ganzen en kuif-, slob-, krak- en wilde eenden te zien. Alfred spotte in de mist aan de overkant van het water een aantal prachtige edelherten. Verderop telde ik er zeker 40, echt indrukwekkend om te zien de schimmen van de imposante dieren in de mist.

We maakten een wandeling om weer op temperatuur te komen, zagen nog wat kleine vogels, vinken, roodborstjes, winterkoninkjes en een rietgors. Al met al hadden we toch 50 soorten afgevinkt en gaf de stappenteller 12000 (!) stappen aan.

We beëindigden de dag in het bezoekerscentrum en opgewarmd reden we voldaan huiswaarts en parkeerden om 6 uur weer bij de Papaver. Een andere vogeldag als anders, maar ook weer bijzonder en vooral gezellig onder elkaar. Gert, bedankt voor de organisatie en voorbereiding. Alle chauffeurs ook bedankt, want het is toch een aardig eind sturen op en neer naar de Oostvaardersplassen en omgeving.

Soortenlijst

Aalscholver, Blauwe Reiger, Boomklever, Boomkruiper, Brandgans, Brilduiker, Buizerd, Ekster, Fuut, Gaai, Goudhaan, Grauwe Gans, Grote Bonte Specht, Grote Zaagbek, Grote Zilverreiger, Houtduif, Huismus, IJsduiker, Kauw, Keep, Kievit, Kleine Mantelmeeuw, Kleine Zwaan, Knobbelzwaan, Kokmeeuw, Kolgans, Koolmees, Krakeend, Kuifeend, Kuifmees, Meerkoet, Merel, Nonnetje, Pimpelmees, Rietgors, Roodborst, Slobeend, Smient, Spreeuw, Stormmeeuw, Torenvalk, Turkse Tortel, Vink, Waterhoen, Watersnip, Wilde Eend, Winterkoning, Wintertaling, Zilvermeeuw, Zwarte Kraai

Ondanks voorspelde depressies vertrokken we opgetogen op zaterdag 9 december om 8 uur vanaf de Korftlaan in Delft. De meeste van de 9 deelnemers kenden de bestemming al wel van eerdere excursies en wisten waar we naar uitkeken, maar we moesten eerst nog even een stukje karren. Dat ging gelukkig voorspoedig, en aangekomen in Arkemheen zagen we direct weer hoe vogelrijk de weilanden hier zijn: langs brand-, kol-, grauwe en Canadese ganzen, kieviten, spreeuwen, wulpen en enkele blauwe en zilverreigers reden we naar het stoomgemaal waar we de auto konden parkeren.

Gewapend met camera’s en telescopen konden we nog beter de weilanden verkennen: wel even doorbijten om het gure weer te trotseren. Mooi om zoveel wulpen bij elkaar te zien. Maar ook andere soorten lieten zich zien, al bleven ze vrij ver weg. Gelukkig kwam er af en toe een groep overvliegen. Toine ontdekte een donker valkje op een hek ver weg. Door de telescoop bestudeerden we deze maar we konden niet zeker stellen of het een smelleken was (waar we natuurlijk op hoopten) of toch een slechtvalk (iets waarschijnlijker). De laatste is natuurlijk veel groter, maar op afstand is dat lastig inschatten. Gezien de verhoudingen t.o.v. de paal van het hek en de andere vogels hielden we het toch op smelleken: een mooie soort voor onze lijst!

We klommen de dijk langs het Nijkerkernauw op en stelden ons vervolgens op de pier op die een beetje in de luwte van de dijk lag. Zo konden we rustig de watervogels bekijken. Brilduikers en nonnetjes werden al snel gevonden, maar ook grote en zelfs een paar middelste zaagbekken waren te zien. Ook de wat gewonere watervogels zaten er natuurlijk. Roofvogelspeurder Alfred meldde twee grote roofvogels op de horizon: zeearenden! Beetje bij beetje kwamen ze dichterbij deze vliegende planken en iedereen kreeg de kans ze goed te zien in de kijker en/of telescoop. We konden goed zien dat ze geheel witte staarten hadden, kenmerkend voor adulte exemplaren (het duurt zeker een jaar of 3 voor ze dit adulte kleed hebben).

Een goed moment om weer een stukje verder te gaan kijken. Terug langs de weilanden (met een biddende torenvlak dichtbij de auto) en dan langs de boerderij met de mussen (waar fazanthennen op het mussenhekje zaten te poseren), via de rotonde naar aan de andere kant van de N301. Daar de volgende stop en dijkbeklimming. Een goede plek om nog eens de Arkemheense weilanden aan de ene kant af te speuren en aan de andere kant het water.

Ook hier weer zaagbekken en nonnetjes (nog talrijker dan op de vorige plek). Een van de mannetjes nonnetjes had een iets afwijkend kleed. Ook konden we hier o.a. nog tafeleend, dodaars en kemphaan aan onze soortenlijst toevoegen. In de overvliegende groepen lieten ook goudplevieren zich zien. We reden vervolgens nog even een rondje om de polder, waarbij we vooral kieviten zagen, voordat we het tijd vonden voor koffie. Normaal gesproken kan dat wel bij brasserie de vuurtoren, ook voor de officiële openingstijd van 12 uur. Deze keer echter hadden we die mazzel niet en dus ook geen koffie. Maar we konden wel profiteren van de aanhoudende ‘droogte’ en dus reden we snel naar het Horsterwold, via de parallelweg langs de weilanden en dan over de Flediteweg met aan weerszijden hoge bomen. Even dachten we appelvinken te zien vliegen en dus stopten we om dit nader te onderzoeken. Diverse vinkachtigen werden ontdekt maar geen appelvinken helaas. We reden door tot de parkeerplaats en vervolgens drongen we door tot de ‘Stille Kern’ middels een wandeling over het pad omhoog. Deze naam was zeker toepasselijk want we hoorden maar weinig vogels, en zelfs de vogels die geluid maken deden dat zachtjes: staartmezen lieten zich horen en later ook zien. Aangekomen op het hoger gelegen uitkijkpunt zagen we nog wat groenlingen en putters en ook diverse eenden op de plas, en ook hier wat zaagbekken. Het hoogste punt van de dag was qua vogels niet het hoogtepunt, dus probeerden we ons geluk nogmaals aan de Flediteweg, voorbij de parkeerplaats. Grote groepen vinken, waaronder groenlingen, vinken, putters en ook enkele sijsjes (maar geen barmsijsjes). Ook een enkele koperwiek werd nog gespot.

De behoefte aan koffie begon ernstige vormen aan te nemen en dus stapten we weer in de auto’s om naar onze volgende stop te rijden: de Grote Praambult bij de Oostvaardersplassen. Dit ligt op de route naar de koffie in het bezoekerscentrum. Hier waren de kuddes met heckrunderen en edelherten in zicht, maar ook enkele roofvogels lieten zich zien. In de verte veel ganzen, maar ook zwanen die we nog niet direct goed konden determineren. De regen was nu echt niet meer te stoppen, dus we snelden nog heel even door naar de Kleine Praambult waar we de zwanen determineerden als Kleine Zwanen: toch een leuke laatste toevoeging voor onze daglijst. Toen eindelijk, eindelijk door naar een plek met versie koffie. Het bezoekerscentrum bood ons een warm en droog onderkomen met koffie en andere verwarmende versnaperingen, terwijl de waterdichtheid buiten zorgwekkendende hoogte bereikte. We genoten nog even van de gezelligheid en de overdekte natuurbeleving tot de excursieleider de club weer in beweging kreeg voor een klein rondje wandelen in de regen vlakbij (om onbegrijpelijke redenen 😉. Daarbij vroegen we ons af waar de vogels zoal zouden schuilen bij zulk pokkenweer. Enkele merels lieten zien dat ze onder de houten loopbrug waar we net over liepen wel een goed plekje daarvoor vonden. De kleine bonte specht waar we een beetje op hoopten (want die was gemeld in de buurt) liet zich niet vernemen. Zijn grote broer vloog wel even langs. We vonden het zelf toch ook al heel snel tijd om weer onderdak te zoeken. Dat deden we in de auto om dan ook maar terug naar Delft te rijden. Een korte poging aan de Oostvaardersdijk leerde ons dat het weer te guur en te nat was geworden voor verdere vogelontdekkingen, dus de hoogste tijd voor de terugrit. Ondanks het herfstige slot keken we terug op een fijne winterexcursie.

Soortenlijst (exclusief zangvogels die alleen hoge tonen zingen):

Aalscholver, Bergeend, Blauwe Reiger, Brandgans, Brilduiker, Buizerd, Ekster, Fuut, Gaai, Goudplevier, Grauwe Gans, Groenling, Grote Bonte Specht, Grote Zaagbek, Grote Zilverreiger, Holenduif, Houtduif, Huismus, Kauw, Kemphaan, Kievit, Knobbelzwaan, Koereiger, Kokmeeuw, Kolgans, Koolmees, Koperwiek, Krakeend, Kuifeend, Meerkoet, Merel, Middelste Zaagbek, Nonnetje, Pijlstaart, Pimpelmees, Putter, Raaf, Sijs, Slobeend, Smelleken, Smient, Sperwer, Spreeuw, Staartmees, Stormmeeuw, Tafeleend, Torenvalk, Vink, Watersnip, Wilde Eend, Winterkoning, Wintertaling, Wulp, Wulp, Zeearend, Zilvermeeuw, Zwarte Kraai

Gert van der HornWegens slecht weer en koorts bij de excursie-leider werd de oorspronkelijke excursie van 8 december afgelast of liever gezegd: uitgesteld. Want op 22 december, zo ongeveer de kortste dag van het jaar, gingen we voor de herkansing. Van de 8 eerdere aanmeldingen bleven er voor deze herkansing 5 deelnemers over, en zo pasten we precies in een auto. Gelukkig was het nu wel zo goed als droog, althans we wisten de buien precies met koffiepauze of een autoritje te combineren.

De pret begon bij het Hertog Reinout stoomgemaal in de Arkemheense polder, nabij Nijkerk. Vanaf dit punt hadden we zicht over de polder aan een kant en over het water van het Nijkerkernauw aan de andere kant. Op het water werden al snel Grote Zaagbekken en Nonnetjes gevonden, maar ook Dodaars en Brilduikers, naast natuurlijk de nodige Meerkoeten, Futen en Kuifeenden. In de polder indrukwekkende aantallen ganzen, (Kol-, Brand-, Grauwe), eenden (veel Smient) en ook erg veel Kieviten. Regelmatig gingen er wolken vogels de lucht in, en zo vielen de Kemphanen en Goudplevieren die ertussen zaten ook op. Zelfs van die soorten flinke aantallen: honderd plus! Voor het opvliegen was vast een goede reden, maar in de lucht zagen we geen rovers in actie. Dus speurden we met onze telescopen de paaltjes in het weiland af: diverse buizerds werden gevonden maar ook de meer waarschijnlijke reden van het opvliegen: een Slechtvalk poseerde rustig in karakteristiek houding (rechtop). Deze rover hoeft klaarblijkelijk alleen maar z’n schouders op te halen om de weidevogels op te laten vliegen.

De enorme vluchten vogels bleven ons imponeren. Neergestreken in de weilanden konden ook zo de Kieviten, Kemphanen en Goudplevieren bewonderd worden, rustend dan wel foeragerend. De vette klei van de polder biedt klaarblijkelijk veel voedsel. In het weiland werden, naast inmiddels algemene soorten als de Grote Zilverreiger, onder andere ook nog Wulpen gevonden, en een Pijlstaart. Het was niet echt koud maar zo bovenop de Zeedijk raakten we toch enigszins verkleumd en dus waren we wel toe aan koffie. Helaas bleek de uitgezochte uitspanning wel open maar nog niet klaar om ons te ontvangen. We zetten ons bezoek aan de Arkemheense polder dus nog even voort, nu aan de andere kant van de rotonde op de N301, aan het Nuldernauw. Daar ook ganzen, kieviten en buizerds in het veld, en een enkele opvliegende Watersnip.

Op het water hier wederom heel veel al eerder genoteerde koeten, eenden en zaagbekken, maar ook op alle paaltjes Aalscholvers of Stormmeeuwen (hadden we de Grote Mantelmeeuw al vermeld?). Daarachter een grote groep Pijlstaarten: prachteenden! Tussen de Kieviten die in een ondiep gedeelte van het water stonden, ontdekten we zowaar een enkele Grutto en een Bonte Strandloper. Op deze plek werden we vorig jaar verblijd door een langs vliegende Zeearend (zie vorige verslag). Helaas kwam die niet op herhaling, dus gingen we maar voor de koffiepauze.

Na de koffie en de korte bui door naar het Horsterwold bij Zeewolde. Daar een klein wandelingetje. Waar het aanvankelijk ook qua vogels stil leek bij de Stille Kern, ontdekten we toch groepjes met vinken, mezen en lijsters (Merels, maar ook Koperwieken). Gehoord werden ook Staartmezen en Goudhaantjes, en door een enkeling werd mogelijk een Matkopmees vernomen. Het ritje door het bos leverde niet zoveel bijzonders op, net zo min als de stop bij het Wolderwijd. Wel weer ongelofelijke aantallen eenden op het water, veelal Kuifeend, maar ook Tafeleend. De zwanen die we zagen konden alleen als Knobbelzwaan worden genoteerd.

Door de polder vervolgden we onze weg met een ritje van 15 minuten naar de Oostvaardersplassen. Tijd, waarin het gemis van een Zeearend waarneming goed gemaakt werd door de Spaanse Keizerarend ter sprake te brengen. Helaas nog even op een (fiets)vakantie in Spanje wachten voordat die als waargenomen soort genoteerd kan worden. Aangekomen bij de grote Praambult konden we natuurlijk nog de grote kuddes Konikspaarden en Heckrunderen aanschouwen, maar gelukkig ook veel Edelherten. Vogels waren wat lastiger te ontdekken, maar met wat speurwerk werden wel diverse ganzen en eenden gevonden, en behalve een biddende Torenvalk, ook een biddende buizerd met kenmerken van een Ruigpootbuizerd in beeld: een witte stuit/staart, en mogelijk werden ook donkere polsvlekken gezien.. De betreffende buizerd landde al snel ergens in het veld. Door de telescopen speurend vonden we in de verte twee zittende buizerds, die helaas moeilijk meer als Ruigpoot konden worden geduid.

Via de kleine Praambult doorgereden en nog even kort bij het Oeverloper kijkscherm en de Poelruiter kijkhut gekeken. Een klein groepje Wilde Zwanen vloog langs tijdens de wandeling naar de hut. Vanuit de hut werden ook Wintertaling en Slobeend nog gezien. Met een overvliegende Grote Bonte Specht kwamen we net op 60 soorten, waarmee we tevreden in het donker via Amsterdam terug naar Delft reden.

Soorten (60)

Aalscholver, Bergeend, Blauwe Reiger, Bonte Strandloper, Brandgans, Brilduiker, Buizerd, Dodaars, Ekster, Fuut, Gaai, Goudplevier, Graspieper, Grauwe Gans, Grote Bonte Specht, Grote Canadese Gans, Grote Mantelmeeuw, Grote Zaagbek, Grote Zilverreiger, Grutto, Heggenmus, Holenduif, Houtduif, Huismus, Kauw, Kemphaan, Kievit, Knobbelzwaan, Kokmeeuw, Kolgans, Koperwiek, Krakeend, Kramsvogel, Kuifeend, Meerkoet, Merel, Nonnetje, Pijlstaart, Pimpelmees, Putter, Rietgors, Ruigpootbuizerd, Sijs, Slechtvalk, Slobeend, Smient, Spreeuw, Stormmeeuw, Tafeleend, Torenvalk, Turkse Tortel, Vink, Waterhoen, Wilde Eend, Wilde Zwaan, Winterkoning, Wintertaling, Wulp, Zilvermeeuw, Zwarte Kraai