Kees MostertMidwinter vogeltelling bebouwde kom Delft 15 en 16 januari 2022

Half januari 2022 zal de internationale watervogeltelling weer plaatsvinden. Vorig jaar januari 2021 hebben we met de leden van de Vogelwacht een mooie telling kunnen uitvoeren van de bebouwde kom van Delft en enige recreatiegebieden.

Tijdens deze telling worden alle watergangen binnen een deelgebied bezocht en geteld op alle soorten watervogels (futen, aalscholver, reigers, zwanen, ganzen, eenden, waterhoen, meerkoet en meeuwen). Opvallende zangvogels als ijsvogel en grote gele kwikstaart worden ook meegenomen. Per deelgebied kun je dus 1 lijst doorsturen met de telgegevens,

Van de eendensoorten ook graag de mannetjes en vrouwtjes apart tellen, en vergeet ook de soepeenden en tamme ganzen niet te noteren.

We zoeken nog enkele mensen ter versterking van de telling op zo 16 januari 2022. Het tellen van een deelgebied kost een tot enkele uren. Geinteresseerden kunnen zich aanmelden door een mail te sturen naar kmos@xs4all.nl.

Nog even een terugblik op de telgegevens van januari 2021 :

De meerkoet was de meest talrijke watervogel, gevolgd door de wilde eend. Daar waar de wilde eend op geslacht werd geteld (n=461) werden opvallend meer mannetjes (410) dan vrouwtjes (209) gezien. Het aantal waterhoentjes was ook tamelijk hoog (in totaal 392).

Wat meeuwen betreft werden er enige honderden kokmeeuwen geteld, 107 zilvermeeuwen (waarvan het overgrote deel in de Buitenhof) en een kleine mantelmeeuw. Er was maar 1 stormmeeuw aanwezig, een soort die overal op de graslanden overwintert.

Opvallend was dat soorten als dodaars, slobeend en tafeleend niet werden waargenomen en de muskuseend lijkt helemaal te zijn verdwenen.

Er werden voorts nog 8 ooievaars, 6 grote zilverreigers, een brilduiker op de Delftse Hout-plas, een waterral, 5 ijsvogels en 3 grote gele kwikstaart opgemerkt en (hoewel geen watervogel) ook een roodborsttapuit in Abtswoude Bos-west. De smienten, wintertalingen en watersnippen werden alleen geteld in de wijk Technopolis, waar nog deels graslanden met sloten aanwezig zijn. De grauwe ganzen werden alleen geteld in de Bieslandse Bovenpolder.

Donderdag 4 november is Bertus Laros overleden. Hij was kort daarvoor 93 jaar geworden. Een hele leeftijd. Een leven vol actie, passie en doorzetten.

Hij zwaaide zijn been altijd ferm over het zadel van zijn oude herenfiets met de verschoten tassen. Daarin zijn boterhammen met kaas en onderweg plukte hij dan lookblad. ‘Lekker joh’. Onderwijl vertelde hij dan van alles over planten, dieren en vooral vogels.

Veel excursies heeft hij geleid, veel vogelliefhebbers, inmiddels ook al ouderen, heeft hij opgeleid. Vele malen met de fiets tot aan de Starrevaart voor bijzondere gasten. Die liet hij dan zien in zijn vogelboek. Een boek dat door veelvuldig gebruik eigenlijk een losbladige bundel leek.

De oude plannen van de gemeente Delft om de Korftlaan te bebouwen en een grote roeibaan aan te leggen wist hij met anderen (o.a. Jacques Schievink en Leen van Doorn) tegen te houden en alternatieven aan te dragen.

Heden ten dage wandelen wij nu door een prachtige laan naar de Bieslandse boven- en benedenpolder, met een juweel van een plasdras op de hoek. Elk jaar komen daar zijn droomvogels opvetten: tientallen grutto’s.

Het Arboretum was zijn achtertuin, het Hertenkamp zijn speelveld en de Bieslandse polder zijn schaakbord. Daar kruiste hij geregeld de degens met Jan Duijndam indien de beheersmaatregelen niet goed werden bevonden. Dan kon je weleens stoomwolkjes boven de ander zien opstijgen.

Geen blad voor de mond en met open vizier. Zaken van plezier onderscheiden. Als voorzitter van de ondernemersraad bij de kabelfabriek heeft hij gehandeld als zijn tweede natuur.

Altijd ook aanwezig op onze vergaderingen, positief en kritisch.

Het was voor ons ook logisch hem voor te dragen voor de Gouden Lepelaar. Een ereprijs voor grote inzet voor vogels en hun omgeving. Tot zijn verrassing kreeg hij die uitgereikt door de voorzitter van de Vogelbescherming tijdens ons 50-jarig jubileum in 2012.

Trots was hij en terecht! En wij ook op onze nestor.

Wij wensen zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen sterkte bij dit verlies.

In november 2021 organiseert de Vogelwacht Delft en omstreken weer een cursus “Vogels kijken voor beginners”. Tijdens deze cursus wordt volop aandacht besteed aan het herkennen en op naam brengen van vogels. Eén avond is bestemd voor het herkennen van onze broedvogels waarbij vogelzang een grote rol speelt. Ook wordt er uitleg gegeven aan het kiezen van een verrekijker en worden vogelgidsen besproken. De cursus wordt op vier avonden gegeven: do 4, do 11, do 18 en do 25 november 2021 in de Natuurschuur aan het Linneauspad 3 in Delft (per auto bereikbaar via afslag Ikea). Voor niet-leden van de Vogelwacht Delft bedragen de kosten € 40,- voor leden € 30,- dit is inclusief cursushandleiding.

Cursus data: donderdag 4, 11 ,18 en 25 november 2021

Tijd: 19:30-22:00 uur.

Locatie: De Natuurschuur, Linnaeuspad 3 in Delft (zijweg van de Korftlaan).

Organisatie: Vogelwacht Delft en Omstreken.
Kosten: Leden € 30,-, niet-leden € 40,-
Informatie en/of aanmelden: uiterlijk 1 november 2021 bij Peter Elfferich telefoonnr.

Gert van der HornVerslag excursie ‘Kraaiennest’, 11 september 2021, 5 deelnemers.

Geheel conform de excursie-beschrijving stonden we op het moment van zonsopgang (iets na 7 uur) op de parkeerplaats in de Kerkpolder. Helaas konden we niet constateren of de zon ook daadwerkelijk aan het opkomen was want de dag begon wat bewolkt met een klein spatje regen. Een compact maar gezellig groepje ‘vogelaars op fiets’ om het Kraaiennest te verkennen, nu eens na in plaats van voor de zomer. Die vorige excursie waren er nog veel broedvogels te bewonderen (zie vorige verslag). Een klein stukje fietsen door Midden-Delfland en door pittoresk Schipluiden bracht ons al snel bij de weilanden en de kassen. Ondanks het jaargetijde vernamen we toch zang van tjiftjaf, roodborst en winterkoning. Het omgeploegde landje dat op het verkenningsrondje (zes dagen eerder) nog vol zat met tapuit, witte kwikstaart en een paartje gele kwikstaarten was nu leeg. Witte kwikken waren wel te horen en te zien aan de kant van de kassen.

Aangekomen aan de oostkant (eerste sluisje) van de hernieuwde vogelplas van het Kraaiennest vernam Marc direct de roep van een ijsvogel. De roep werd nog een paar keer gehoord maar het beestje liet zich niet zien. Ook niet toen we de telescopen erbij pakten. Maar gelukkig konden we zo wel andere soorten gaan ontdekken. Tot onze grote schrik hoorden we echter al vrij snel schoten van jagers vanuit de weilanden iets ten westen van het Kraaiennest. Grote groepen ganzen vlogen op, maar ook eenden, wat snippen en andere steltlopers. Triest om de schoten te horen, maar imposant om de ‘wolken’ opvliegende vogels te zien. De meeste vogels op het slikgebiedje bleven (gelukkig) wel zitten, al werden ze extra alert. We ontdekten twee groenpootruiters, oeverloper, witgatje, grutto, tureluur, en veel watersnippen, naast natuurlijk diverse eenden. Mooi om de diverse steltlopers te horen en te zien foerageren. Het pad ten zuiden van de vogelplas is in het broedseizoen afgesloten met hekken, maar deze hekken zijn inmiddels dus weer open. Zo konden we mooi langs de plas lopen, en met de fiets aan de hand en het licht in de rug goed op de plas kijken (daar waar het riet laag genoeg was). We ontdekten nog rietgorzen, tapuit, kluut, en ook de wilde zwaan die al een tijdje bij het Kraaiennest vertoeft.

Nog iets verder kwamen we bij het tweede sluisje, waar een uitstekende ‘telescoop-opstel-plaats’ is. We konden weinig andere soorten meer ontdekken op de plas. Wel vlogen er grote groepen kneutjes met andere vinkensoorten over, richting het veld met zonnebloemen. We ontdekten dat die bloemensoort niet alleen grote maar ook kleinere varianten kent. In ieder geval waren deze ook in trek bij de putters en groenlingen die de kneutjes vergezelden. Via een ommetje langs de boerderij reden we richting de Duifpolder, maar onderweg konden we uiteraard de heerlijke taart en koffie ‘bij de buurvrouw’ niet laten staan. Met de nodige extra (en) strong koffie kwamen de gesprekken lekker op gang. De diepgang werd gezocht met een discussie over de ethiek van de vogelaar. Turkse tortels en kauwtjes waren ook ter plekke, huismus leek afwezig maar liet zich snel nadat we weer op de fiets waren gestapt toch horen.

In de Duifpolder vinden we twee kleine plasjes met afgeschermde grindeilandjes voor o.a. visdief en kokmeeuw. Nu vinden we er geen visdief, maar wel diverse eenden, waaronder een smient. Boven de weilanden jagen ook enkele torenvalken. Bij gebrek aan nieuwe vogelsoorten besloten we nog wat bloemensoorten te benoemen met vogels in hun naam: zwanenbloem, (avond)koekoeksbloem, etc. Iets verderop kun je de Vlaardingse vaart oversteken met een zelfbedieningspontje. Met vereende krachten wisten we het ding ons naar de overkant te laten varen. Tot slot nog een leuk stukje fietsen langs de vaart. Imposante groepen boerenzwaluwen (waaronder veel juveniele) konden hier nog bewonderd worden. Nu was het nog een klein stukje fietsen terug naar Delft. Bij het Tanthofpark gekomen concludeerden we dat we een lekkere vogelochtend hadden gehad met veel leuke soorten en prima vogelweer.

Met een subset deelnemers deden we nog een rondje Vockestaert in de hoop een purperreiger bij te kunnen schrijven. Dat lukte niet. We trotseerden de dreigende buien, en aan het einde van het rondje spotten we nog een mooie roofvogel, een sperwer, in de buurt van een nest dat Gerda in de hoogspanningsmast langs het spoor ontdekte. We speculeerden fantasievol over de soorten die een dergelijke locatie voor hun nest zouden kunnen kiezen, ondanks de wetenschap dat de slechtvalk waarschijnlijk de enige realistische optie onder ‘klifbroeders’ zou zijn. Navraag bij een vogelkenner uit de buurt (na de excursie) bood uitkomst: het bleek door kraaien gebouwd te zijn. En met dat kraaiennest was de cirkel rond en rondden we de excursie af. En extra reden om deze ‘Westlandse plassen excursie’ nu om te dopen tot ‘Excursie Kraaiennest’.

Hans de WinterVerslag excursie Brabantse Biesbosch, zaterdag 28 augustus 2021

Op een fraaie winderige nazomerse dag, liepen 7 leden van Vogelwacht Delft en Omstreken (Hans, Suzan, Marianne, Wim, Niek, Evelien, Toine) te genieten in de Brabantse Biesbosch. Met een aardige afsluiting op de Tongplaat in Zuid-Holland. Dat weer gevolgd door bier, fris en een borrelhapje in Paviljoen De Viersprong aan de rand van de Dordtse Biesbosch. We hadden het goed, zo met zijn allen. En dat ook nog eens milieuvriendelijk met slechts 2 auto’s op en neer van (7:00 uur) en naar (17:15 uur) de Korftlaan in Delft. Met dank aan het feit dat we allemaal volledig Corona gevaccineerd zijn.

Was het Nationaal Park De Biesbosch (NP) al een prachtig gebied om vogels te kijken, de afgelopen jaren is dat nog mooier geworden. In het NP en daar omheen is veel akker- en weiland terug gegeven aan de natuur. Dit alles vanwege het project Ruimte voor de Rivier. De wens leeft om dat gebied te betrekken bij het NP. Er wordt gesproken over een Nationaal Park NLDelta: Biesbosch en Haringvliet samen in één park. Ruimte voor de Rivier is voor de Biesbosch de voorlopig laatste ontwikkelingsstap: van land naar water naar land en weer naar water. Het is dit jaar 600 jaar geleden (november 1421) dat de Sint-Elisabethsvloed de Grootte of Zuidhollandse Waard in een binnenzee veranderde. Een vruchtbaar landbouwgebied inclusief de nodige dorpen, werd een plek voor vissers. Langzaam maar zeker werden steeds meer gebieden opnieuw ingepolderd. Het plan om ook de laatste gebieden terug te veroveren op het water, werd door de watersnoodramp van 1953 doorkruist. Duidelijk werd dat we anders om moesten gaan met de Nederlandse delta. De zeer hoge rivierwaterstanden van 1993 en 1995 gaven tenslotte de aanzet voor Ruimte voor de Rivier. Zodat er nu, vlak bij de randstad, een groot, fraai en rustig natuurgebied is ontstaan. Een paradijs voor recreant en vogelaar.

Onze eerste stop op de Bandijk halverwege Werkendam en het Biesbosch MuseumEiland was gelijk raak. De rit over de Bandijk leverde al het ene na het andere mooie plaatje op, inclusief purperreiger. Vlak na de afslag Muggenwaard, parkeerden we rechts van de Bandijk bij de rode bakstenen uitzichttoren ‘Buiten Kievitswaard’. Een grote groep lepelaars met kwetterende, bedelende, al bijna volwassen jongen, was een plaatje vlak voor onze neus. Verder gracieus vliegende bruine kiekendieven, vrouwtjes en/of juvenielen. Vlak daarna was het echt bingo! Een overvliegende zeearend op weg naar drie soortgenoten in de plas dras polder. Vier zeearenden in één plaatje gevangen! Vliegend jagen ze al het waterwild omhoog. Maar eenmaal geland lopen de kieviten e.a. bijkans tussen hun poten door. Verder veel soorten eenden in eclipskleed w.o. pijlstaarten, steltlopers w.o. kemphanen, watersnip, grote en kleine zilverreigers, diverse soorten ganzen en knobbelzwanen. Voor wintergasten als kleine en wilde zwaan was het nog te vroeg. Wat kleiner grut betreft o.a. alle soorten zwaluwen, putters en gele en witte kwikstaart.

Onze volgende stop was rondom De Wassende Maan, het natuurkunstwerk in het NP uitkijkend over de waterplas in de Kleine Noordwaard. Vol in de wind zagen we o.a. Casarca’s. In het struikgewas soms een verkorte zang van de Cetti’s zanger, elders in de Biesbosch idem. Het waaide toch te hard om de vele soorten riet- en struikgewasvogels te spotten, een rietgors lukte nog net. Toine spotte een tapuit. We zagen een grote en een kleine mantelmeeuw vlak bij elkaar op het snoer afsluitende drijvers naast de Nieuwe Merwede. Dat is de manier om de verschillen in grootte, verenkleed en poten nog eens in je geheugen te prenten. Na een korte autorit de Bandijk af en over de Spieringsluis, we moesten even wachten want de brug stond open, liepen we een rondje Jantjesplaat. Daar kwamen 2 roofvogels tegelijk overvliegen, ze waren elkaar een beetje aan het stangen, een slechtvalk en een visarend. Jammer dat ze vrij snel allebei een andere kant op vlogen. Met elkaar fristen we hier, maar ook al eerder, onze (zeer beperkte) kennis van wilde bloemen weer eens op. Bijvoorbeeld de wilde cichorei. De vogelgeluiden-herkennings-app van Toine was ook een groot succes. Zodat we onder elkaar verzuchten: hoe meer je weet, weet je ook dat je heel veel nog niet weet. Geen pretbederver maar gewoon een constatering. Een leerzame en open instelling maakt het leven de moeite waard.

Tijd voor koffie/thee en wat lekkers, museumcafé Biesonder op het Biesbosch MuseumEiland is een aanrader. We zagen de enige korte regenbui van de dag tegen de glazen gevel stuk slaan. De regenbui op de autodaken op weg naar Gorinchem tellen we niet mee.

Vervolgens de toeristische route (alleen bestemmingsverkeer en dat waren we natuurlijk) naar opnieuw het Ruimte voor de Rivier gebied. Wederom een rode bakstenen uitzichttoren, waarvan ik de naam vergeten ben, gaf een fraai zicht op meerdere bruine kiekendieven (weer geen mannetjes), torenvalken, sperwer en zeearenden. Bij vertrek bleek er een grote groene sabelsprinkhaan op mijn oranje/rode autodak te zitten, wat een bakbeest. Hij (of zij) is helemaal meegelift naar de pont. We gingen langzaam rijdend zigzaggend het gebied door, zo nu en dan even stilstaand om grote groepen ganzen te bekijken.

De veerdienst Kop van ’t Land bracht ons over de Nieuwe Merwede naar de Dordtse/Zuid-Hollandse kant van de Biesbosch. We zagen weinig mondkapjes op de pont! De Nieuwe Merwede is een door de mens uitgegraven waterweg (tussen 1861 en 1874) voor het sneller afvoeren van het rivierwater. Vanaf de pont gingen we linksaf de Zeedijk op om na enige tijd links aan te houden op weg naar de T-splitsing met de Oude Veerweg. Hier parkeerden we op het stukje doodlopende weg om lopend over het wel doorlopende fietspad het uitzichtpunt over de Tongplaat te bereiken. Een fraaie laatste stopplek. Ook de Tongplaat hoort bij het NP. Meerdere wandelaars en fietsers gebruikten het uitzichtpunt om in het zonnetje even bij te tanken. Een lokaal stel tipte ons over Paviljoen de Viersprong toen de wens voor een afsluitend biertje werd geuit door Marianne en Toine. Wij konden het stel blij maken met een blik door een van onze telescopen. We zaten de hele dag al te wachten op een wespendief en uiteindelijk kwam er hier een voorbij. Ik heb hem helaas gemist. Het was inderdaad tijd voor een afsluitend terrasje. Nog wel de moeite van het vermelden waard is het kleine plasje aan de rand van het bos, vlak bij het uitzichtpunt. Hier werden een ijsvogel en een dodaars gespot naast vele libellen en schildpadden.

Na de plezante stop in Paviljoen de Viersprong was het weer tijd om naar huis te rijden. Een zeer geslaagde excursie dag werd daarmee afgesloten. Niemand heeft een soortenlijst bijgehouden maar terugrijdend in mijn auto turfden we 70 verschillende vogelsoorten.