Donderdag 11 maart 2021, 20:00 uur
Online lezing via Zoom, gratis
Georganiseerd door IVN Delft en Vogelwacht Delft

Elk jaar organiseren de natuurverenigingen van Delft in de wintermaanden 6 lezingen over natuuronderwerpen. Elke 2e donderdagavond van de maand in de Papaver, maar door Corona is dat niet meer mogelijk. In januari en februari zijn 2 online-lezingen georganiseerd, en dat blijkt een prima alternatief. Daarom 11 maart weer een online-lezing, ditmaal over vogelnamen.

Heet de fuut ‘fuut’ omdat hij ‘fuut’ roept, houdt de ijsvogel van ijs en kan de putter putten?

Toine Andernach heeft zich verdiept in de betekenis van vogelnamen. Niet alleen in de officiële vogelnamen maar ook in oude volksnamen en vogelnamen in andere talen. Hij heeft hierover ook een boek geschreven: ‘Baardman & Boterkontje’, dat onlangs is verschenen.

Toine is een enthousiaste vogelaar met passie voor taal. Of juist een taalkundige met passie voor vogels?

In deze lezing verklaart hij op informatieve wijze en met soms hilarische verhalen de herkomst van verschillende raadselachtige vogelnamen. Hij put daarbij ook uit zijn persoonlijke ervaringen en illustreert die met oude prenten, video’s en prachtige foto’s van leden van Vogelwacht Delft

Iedereen is welkom bij deze lezing.

Aanmelden kan via de website van IVN-Delft.
Na aanmelding ontvangt u een inlogcode.

Op de avond zelf kunt u vanaf 19.45 uur inloggen. De lezing begint om 20.00 uur en duurt met vragenrondje na afloop tot ongeveer 21.00 uur.

Aleida van den AkkerOp donderdag 11 februari 2021 via zoom.

Er waren ongeveer 120 deelnemers die ademloos naar het verhaal van Jeroen Onrust hebben gekeken en geluisterd. Thuis wel te verstaan, want vanwege corona was dit opnieuw een lezing die volledig online werd gegeven. Na afloop gingen vele duimpjes omhoog.

Wormen

We wisten niet dat er zoveel over wormen verteld kon worden. In ieder geval teveel om allemaal in deze impressie op te nemen.  Er zijn maar weinig mensen die onderzoek doen naar regenwormen. En dat is eigenlijk best wel gek, gezien de belangrijke plek die ‘de regenworm’ in het ecosysteem in neemt. Er zijn 25 soorten regenwormen in Nederland, Jeroen liet ons van enkele een aantal foto’s zien. Er worden drie groepen onderscheiden: de pendelaars die van de oppervlakte naar beneden heen en weer gaan, de strooiselbewoners, die aan de oppervlakte blijven en de bodembewoners die in de bodem blijven. De eerste twee groepen vormen samen de groep van de rode wormen (24% van totaal) en de laatste groep zijn ook wel de grijze wormen (76% van totaal). Alle wormen samen zorgen met hun gegraaf en het omzetten van organische stoffen als blaadjes en strootjes voor een goede structuur van de bodem.

Wormen en vogels

Jeroen leerde ons dat dit onderscheid in groepen belangrijk is voor de verschillende soorten vogels die de regenwormen eten. Vogels met een korte snavel, bijvoorbeeld de kievit, zijn de zichtjagers (sporen de worm op met hun ogen) en eten dus vooral rode wormen. Vogels met een lange snavel, bijvoorbeeld de grutto, zijn vooral tastjagers, die de wormen dieper in de grond kunnen bereiken, zij kunnen dus ook grijze wormen eten.

Om te kijken hoe vogels reageren op de aanwezigheid van wormen heeft Jeroen een aantal goudplevieren (met korte snavel, dus zichtjager) gezenderd. Omdat wormen vooral ‘s nachts naar boven komen, jagen de vogels vooral ’s nachts. En vooral op de velden met veel wormen. Dat werd mooi aangetoond met het zenderonderzoek. Soms zie je de vogels ook overdag foerageren, dan hebben ze ‘s nachts onvoldoende kunnen eten, bijvoorbeeld omdat het te droog is en de wormen in de diepere lagen van de bodem blijven. Je ziet ze dan zelfs op grasveldjes in de stad naar wormen zoeken.

Wanneer zijn er veel wormen?

Jeroen heeft onderzoek gedaan naar de invloed van regen, kou, landgebruik en soort bemesting op de aanwezigheid van wormen. Liggend op zijn karretje, ’s nachts met zijn hoofdlamp, gleed hij over de bodem om ze te tellen. Schokkend was het om te zien dat in een maisveld maar héél weinig wormen aanwezig waren, terwijl in kruidenrijk grasland in een goede maand wel 800 wormen per m2 werden aangetroffen.  Het toedienen van drijfmest via injecteren is ook nadelig voor de wormen, maar stalmest, met al die strootjes, had wel een gunstig effect. Hij liet ons een grappige foto zien van grond die was bemest met stalmest en waarvan de strootjes allemaal rechtop stonden. Het werk van de wormen! Ook liet hij een filmpje zien van een worm die met zo’n strootje bezig was. Je gaat zo toch heel anders tegen wormen aankijken.

Vragen

Via de chat konden mensen vragen stellen.

• Hoe krijg je wormen in je tuin en wat kun je doen aan een platgereden bodem ?

De bodem zoveel mogelijk met rust laten, niet spitten, toedienen organische (stal)mest, en via de chat kwam ook nog de tip: diepwortelende gewassen telen, bijvoorbeeld rogge.

• Kan een worm verder leven als hij doormidden is gekliefd?

Dé vraag waar iedereen mee zit.  Antwoord: als je een worm door midden snijdt krijg je geen twee wormen maar gaat hij meestal dood. Wormen hebben wel een herstelvermogen maar dat  gaat alleen op als de worm dicht bij zijn achtereindje is gekliefd. In dat geval kan het zijn dat de worm er weer een eind aan breidt, en leeft dan weer verder. Het andere stukje gaat dan wel gewoon dood.

Vervolg

Jeroen is nog niet klaar met het wormenonderzoek. Hij gaat meewerken aan het Grutto Landschappen Project dat tot 2025 in Friesland zal gaan lopen.  We hopen dat hij dan de resultaten weer bij ons kan komen vertellen

Door Jeroen Onrust
Donderdag 11 februari 2021, 20:00 uur
Online lezing via Zoom
Georganiseerd door IVN Delft en Vogelwacht Delft

Elk jaar organiseren de natuurverenigingen van Delft in de wintermaanden 6 lezingen over natuuronderwerpen. Elke 2e donderdagavond van de maand in de Papaver. Zo ook 12 maart 2020, waar Jeroen Onrust zou komen vertellen over zijn onderzoek. Helaas stak Corona daar een stokje voor. Gelukkig houdt hij zijn lezing nu alsnog voor ons, via internet, als next-best-oplossing.

Jeroen Onrust onderzocht het belang van regenwormen op de vruchtbaarheid van agrarisch land en als voedsel voor weidevogels. Hiervoor won hij mei 2019 de Wetenschapsprijs Campus Fryslân. Liggend op een karretje zocht hij vele kilometers verschillende soorten weiland af op zoek naar wormen. In het donker, want dan komen ze naar boven. Er zijn ongeveer 25 verschillende soorten regenwormen, maar de rode regenworm is zijn favoriet. Hij toonde aan dat de worm op veel plekken verdwijnt, en dat is best erg want: ‘Wil je goede grond dan heb je wormen nodig’. En ook de weidevogels hebben wormen nodig. Om ze weer terug te krijgen is een andere manier van bemesting en landgebruik nodig. Jeroen vertelt 11 februari alles over zijn onderzoek.

Iedereen is welkom bij deze lezing.

Aanmelden kan via de website van IVN-Delft.
Na aanmelding ontvangt u een inlogcode.

Op de avond zelf kunt u vanaf 19.45 uur inloggen. De lezing begint om 20.00 uur en duurt met vragenrondje na afloop tot ongeveer 21.00 uur.

Aleida van den Akker
Gehouden op 14 januari 2021 door Margreet Hogeweg

Het was de eerste keer dat we als natuurverenigingen de natuurlezing die we normaal elke 2e donderdag van de maand in de Papaver organiseren, online hebben gehouden. De corona-maatregelen hebben ons ertoe gedwongen. We moeten ineens gaan nadenken over bijvoorbeeld: hoe regelen we het aanmelden? En hoe houden we contact met de toehoorders tijdens de lezing? Dat soort vragen. Maar het is allemaal goed gegaan. Er hebben zich uiteindelijk 114 mensen aangemeld en die hebben met plezier naar de lezing van Margreet Hogeweg gekeken en geluisterd. Na afloop waren de reacties op de chat zeer positief.

Margreet heeft met deze lezing aangetoond dat de natuur, in levende en in fossiele vorm, ook in de Delftse Binnenstad volop aanwezig is. Zij toonde vele foto’s van fossielen die je zomaar in de binnenstad en in het winkelcentrum De Hoven tegen kan komen. Voor de plekken:zie bijgaand kaartje. In de binnenstad is dat met name in het Belgisch hardsteen waarin beestjes terecht zijn gekomen. Deze steensoort dateert van 383-331 miljoen jaar geleden en is gebruikt voor stoepranden, maar ook op de trap van het stadhuis. Het gaat met name om fossielen van zeelelie, koralen, slakken en schelpen. In vloer van De Hoven, die veel jonger is namelijk iets van 157-152 miljoen jaar oud, kun je ammoniet, pijlinktvis en spons tegenkomen. Meer daarover op: https://www.ivn.nl/document/ivn-stadsfossielen-zoekkaart en het boekje van Jelle Reumer Stadsfossielen waarvan de 2e druk net uit is gekomen.

Na de fossielen ging het verder met de straat- en muurplantjes. Met name aan de kademuren langs de grachten zijn hele mooie te vinden, allerlei varens maar ook het muurleeuwenbekje bijvoorbeeld. Meer hier over op: https://www.floron.nl/onderzoek/muurplanten. Margreet deed ook nog een oproep om de (binnen)stad wat groener te maken. Op de stoep mag bijvoorbeeld een tegelbreed randje langs de gevel groen gemaakt worden en ook kunnen boomspiegels geadopteerd worden. Meer info hierover bij de gemeente.

Al met al een geslaagde avond. Voor herhaling vatbaar, stond op de chat.

Online Natuurlezing via Zoom
Georganiseerd door IVN Delft en Vogelwacht Delft

Margreet Hogeweg geeft voordracht over fossielen, straatplantjes en varens in de binnenstad van Delft.

Elk jaar organiseren de natuurverenigingen van Delft in de wintermaanden 6 lezingen over natuuronderwerpen. Elke 2e donderdagavond van de maand in de Papaver. Helaas konden we door corona al een aantal lezingen niet door laten gaan. Maar we gaan het nu via internet doen, als next-best-oplossing. U kunt de lezing dus thuis op uw computer volgen.

Margreet Hogeweg zal met deze lezing aantonen dat de natuur, in levende en in fossiele vorm, ook in de Delftse Binnenstad volop aanwezig is. Je moet er alleen oog voor hebben. Zij laat je zien waar je kijken moet met vele voorbeelden uit Delft. Na deze lezing loop je heel anders door onze mooie stad. Blijf wel uitkijken voor lantaarnpalen en val niet in de gracht!

Na aanmelding ontvang je automatisch een inlogcode.
Op de avond zelf kun je vanaf 19.30 uur inloggen. De lezing begint om 20.00 uur en duurt met vragenrondje na afloop tot ongeveer 21.00 uur.

Aanmelden gaat via de site van IVN : https://www.ivn.nl/afdeling/delft/activiteiten/kijk-waar-je-loopt-in-delftse-binnenstad-je-kijkt-je-ogen-uit