Home » Werkgroepen » Nestgelegenheid
Categoriearchief: Nestgelegenheid
Volg ons op Facebook
Lees wat er nu op twitter getweet wordt over de Vogelwacht DelftExtra faciliteit voor de Specht
Zoals jullie hebben kunnen lezen in mijn bericht van 16 juni was er dit voorjaar een broedgeval van de bonte specht in of nabij onze tuin. We zagen de oudervogels dagelijks onze voedervoorziening bezoeken en de jongen voeren. De bekende territorium roffel kwam niet tot stand in onze tuin maar een eind verderop. Daar staan nog stalen hooibergpalen en dat klinkt natuurlijk veel beter!
Inmiddels ben ik de nieuwe onderhoudsronde aan het voorbereiden en maak weer wat extra mezennestkastjes. Toevallig had een kennis een afgedankte trespa reclame plaat beschikbaar en omdat ik hergebruik van materiaal nuttig vind, heb ik die in dank aanvaard. Trespa is een keihard materiaal van 4 mm dik en kan niet verrotten. Normaal doe ik een aluminium voorplaatje op het invlieggat zodat de spechten er geen vernielingen kunnen aanrichten. Deze keer heb ik dus trespa voorkantjes gemaakt. Heel duurzaam en fantastisch voor de roffel van de grote bonte specht die veel luider zal gaan klinken. Ben benieuwd of de inventariseerders het komend jaar zullen opmerken.
‘Het lijkt hier wel Texel!’
Ieder jaar gaat hij met vogelvrienden naar een gebied aan de randen van Europa, maar dat wel binnen de Europese vogelgidsen valt. Maar zijn dierbaarste gebied ligt een stuk dichter bij huis: het Kraaiennest. Hij is er sinds kort zelfs beschermheer van. Een interview met John Kleijweg.
Het ontstaan
John en het Kraaiennest hebben een gemeenschappelijke geschiedenis: 25 jaar geleden werd de ontwikkeling van het Kraaiennest gestart en toen begon John daar te vogelen. De Noordplas zou een surfplas moeten worden maar daar werd niet op gesurft omdat de bomen alle wind tegen hielden. En de Zuidplas moest een strandplas worden maar daar ging nooit iemand zwemmen: het werd een hondenuitlaatplek met veel poep.
Van zwemplas naar gruttoplas
Zeven jaar geleden dacht John: ‘Waarom laten we het peil van de Zuidplas niet zakken zodat die aantrekkelijk wordt voor steltlopers?’. Een paar jaar later kwamen er allerlei mogelijkheden voor subsidies langs en toen was het nu of nooit voor het Kraaiennest. John riep ambtenaren bij elkaar, organiseerde een excursie en vertelde enthousiast over zijn ideeën.
Vanwege allerlei beren op de weg hebben ze daar nog drie jaar over nagedacht maar uiteindelijk kreeg John de juiste mensen mee. Het zou weer drie jaar duren voordat het hele traject was doorlopen. In het Weidevogelpact* kon met IODS-gelden (compensatiegelden voor de A4) een impuls worden gegeven aan de weidevogels. Een van de projecten werd het Kraaiennest en onder aanvoering van John kon de Zuidplas omgetoverd gaan worden tot een waar Gruttopia. Daarbij kreeg hij veel hulp van betrokken organisaties, vrijwilligers en van zijn steun en toeverlaat Floor Koornneef, die in dienst is van het Weidevogelpact.
Vissen, honden en oeverzwaluwen
Het werd najaar 2020 en nu begon het pas: de pomp om het waterniveau te laten zaken moest worden aangepast, de vissen moesten naar andere plassen worden gebracht en er moesten eilandjes worden aangelegd. En wat te doen met de honden die massaal in het Kraaiennest worden uitgelaten? Er werd rond de plas een gracht van 10 meter breed en 1 meter diep gegraven en er werd een hek geplaatst waardoor de honden niet naar de eilandjes kunnen zwemmen. John: ‘Ik had 20 vrijwilligers opgetrommeld en in twee dagen tijd hebben we 1200 meter hek neergezet. Onvoorstelbaar!’ En om het geheel af te maken werd er een oeverzwaluwwand geplaatst.
Nu
‘Nu is de plas van iedereen: veel mensen weten hoe hij tot stand is gekomen. Vrijwilligers die geholpen hebben, zijn onze ambassadeurs.’ En dat de gehele operatie een succes is blijkt uit de vogels die de plas in het voorjaar van 2021 hebben gevonden: honderden grutto’s en allerlei steltlopers konden hier in maart en april opvetten om in de nabijgelegen weilanden te gaan broeden. Ook is er op de eilanden volop gebroed: 23 paar kluten, 15 paar visdieven, 2 paren kleine plevieren, 1 paar scholeksters en 4 paar kokmeeuwen. En de oeverzwaluwwand heeft ruim 100 broedparen opgeleverd.
Bij de Noordplas hebben bruine kiekendieven gebroed die drie jongen hebben gekregen. Ze zijn erg populair. John: ‘Ik ontmoette een man die elke dag zonder verrekijker naar de bruine kiekendieven kwam kijken. In zijn beleving waren het ‘balletdansers’. Dat zal ik nooit vergeten.’
Het onderhoud ligt volledig in onze handen. Op de eilandjes moet de vegetatie kort blijven, er zijn schelpen uitgereden. Langs de kanten is gras gezaaid om afkalving te voorkomen. En schapen moeten het gras kort houden. Het blijft niet beperkt tot de plas: bij het standbeeld is een wintervoederakker aangelegd met koolzaad, graan en zonnebloemen voor vinkachtigen als kneuen, putters, vinken en groenlingen. De oeverzwaluwwand moet ieder jaar worden schoongemaakt.
Toekomstplannen
Hoe ziet het Kraaiennest er over 5 jaar uit? ‘Zolang ik er nog bij betrokken ben, ziet het er hetzelfde uit als nu: dan zijn we erin geslaagd om de begroeiing (riet en wilgenopslag) tegen te houden. Grote instanties kunnen goed aanleggen en subsidies aanvragen, maar er is nooit geld voor onderhoud. Daarom ben ik zo blij met onze vrijwilligers. We gaan een kwart van het eiland kaal houden en daarvoor is 30 kuub schelpen nodig. En we maken een ijsvogelwandje, speciaal voor de fotografen. Dat kan niet te dicht bij de oeverzwaluwen, want die twee gaan niet echt samen. De ijsvogels zijn erg territoriaal en pikken de jonge oeverzwaluwen uit de nesten.’
John is een toegewijde, ondernemende en verbindende vogelbeschermer en dat werpt zijn vruchten af. John, met een grote glimlach: ‘Ik ben het meest trots op de grutto’s die massaal naar de plas kwamen: op het hoogtepunt waren dat er maar liefst 380! En dat daar veel vogelaars op af kwamen was fantastisch. Iemand zei ‘het lijkt hier wel Texel!’’.
Fotos: Renata de Wit
*Het Weidevogelpact is opgericht in 2013 en is een samenwerking van agrarische natuurvereniging Vockestaert, LTO, Natuurmonumenten, Natuurlijk Delfland en Vogelwerkgroep Midden-Delfland met als agendapartners het Waterschap, Staatsbosbeheer, de Gemeente en de Provincie.
Delftse lepelaars
Hoe staat het er voor met “onze” lepelaars die op het vogeleiland zich succesvol hebben voortgeplant onder grote publieke belangstelling? Inmiddels is de rust op de kijkplek geheel weergekeerd, want er valt bijna geen lepelsnavel meer waar te nemen. (Ze zijn overigens kampioenen op snavellengte) Er waren 14 broedpogingen op de hoofdlocatie. De laatste was dichtbij het fietspad. Ik betwijfel of deze duidelijke nestbouw poging ook heeft geleidt tot broeden en uitvliegende jongen. We houden het maar op 13 en eentje in de heemtuin en drie in de dennenbomen. Mooi resultaat met 17 stuks!
Inmiddels hebben ze zich verzameld op plekken waar ze zich in alle rust kunnen volvreten. Dat noemen we in gangbare termen ook wel opvetten, want de grote trek staat voor de deur. In september vliegen de lepelaars naar zuidelijker gelegen foerageerplekken in Zuidwest Frankrijk. Onder andere in het estuarium van de Gironde kunnen ze even flink bijtanken, want het zijn geen kanoeten die in een keer de halve aardbol oversteken. Ze nemen er wel even de tijd voor want er zijn geen “snel laadstations”. Stapsgewijs trekken de lepelaars verder naar het zuiden, van moeras naar moeras en leggen per keer steeds ‘slechts’ een paar honderd kilometer af. Bij de tussenstops in de Spaanse moerasgebieden blijven er een aantal achter die het wel weer welletjes vinden, maar de echte doorzetters trekken door naar de West Afrikaanse wadden gebieden. Mauritanië, Mali of Senegal. De vliegafstand is dan uiteindelijk wel ruim 4000 kilometer!
Zeer waarschijnlijk zijn daar ook eerstejaars Delftse lepelaars bij want door onze faciliteiten konden ze meteen na aankomst al aan de gang met de geplaatste prefab nesten. Op 26 februari werden de eerste lepelaars gespot en begon het eieren leggen en broeden al meteen. Hoe vroeger uit het ei, des te vaardiger ze zijn doorontwikkeld. We zijn benieuwd hoeveel er terugkeren naar onze stek. We treffen weer voorbereidingen met de medewerking jeugd van de Delftse natuurwacht!
Eikenprocessierupsen dagen de koolmezen uit!
Dit voorjaar hebben we in overleg met de gemeente delft weer 15 mezenkasten geplaatst op diverse locaties. Zie ook ons bericht van 20 februari. Vandaag ging ik maar eens kijken of er resultaat is en jawel hoor. De twee nestkasten die we aan de oostzijde van de Delftse hout plaatsten aan besmette eikenbomen hebben d’r werk gedaan. De sukkeltjes wagen zich gewoon in of bij het hol van de leeuw. Er is nog aardig wat spinsel te zien bij beide kastjes, maar geen enkele harige rups meer blijkt uit de foto. De meesjes hebben er van genoten. Op dit moment kan ik in de Delftse Hout geen processierupsen vinden. Langs het pad bij de paarden wei van Gé Kleijweg ging het ook al zo. Voor het eerst valt er volgens mij niets meer op te zuigen.
Familie Specht
Al enkele jaren hebben wij spechten in onze tuin. Schuwe vogels en heel apart. Ik klaag er niet over dat ze nogal eens mezenkastjes vernielen, want daar neem ik passende maatregelen tegen.
We hebben de groene en ook de grote bonte, waarbij we de groene specht vaker horen dan dat we ze te zien krijgen. De bonte specht maakt de bekende territorium roffels niet in onze tuin maar bij buren een stuk verderop. Daar staan stalen hooiberg palen en dat klinkt geweldig.
Natuurlijk heb ik als nestkast bouwer twee fraaie spechtenkasten in onze tuin geplaatst om ze tot broeden te verleiden. Dat broeden is inmiddels wel gelukt, maar tot mijn ongenoegen niet in de door mij gratis beschikbaar gestelde accommodaties. Waar ze zich hebben voortgeplant weet ik nog niet exact, maar het bewijs dat er juvenielen zijn zie op de foto. Ik lok ze met een potje vogelpindakaas, regelmatig ook bijgevuld met meelwormen. En dit vlak voor ons keukenraam in de kastanjeboom. Vuilnisbelt vogels vreten beperkt mee omdat ik er een deksel op doe met een kleiner gat. Zo komen de meesjes, de spreeuwen en spechten wel aan hun trekken. Op de foto zie je dat ma specht haar jong voedt.
Mooi toch!
