Bijna dagelijks breng ik een bezoek aan de lepelaars op het vogeleiland. In de stukjes van Leo Meeuwisse wordt ik wel eens genoemd. Op 24 april zo rond de middag besloot ik een rondje polder te doen. Het weer is wat grauw en mottig. Op het vogeleiland is het relatief rustig. Er zijn zo’n acht a tien nesten waar nu jonge lepelaars huizen. Het kenmerkende gekir hoor je al van verre. Ze zijn steeds meer aan het zicht onttrokken met al dat snel groeiende blad. Bij de nesten is één van de ouders op het nest of dicht in de buurt.

Hoog tussen de takken zijn wat lepelaars aan het bakkeleien. Wat ouderdieren, veronderstel ik, die in de buurt van hun nest rondhangen. Immers passen ze bijna niet op hun nest met die snel groeiende kuikens. In het gebakkelei valt mij één lepelaar op. Heeft die nu een ring? Met de kijker speur ik tussen de takken door en ja! Een overduidelijke rode ring met daaronder een witte ring met een lettercode aan de linkerpoot. De rechterpoot draagt een metaalkleurige ring.

Met al die bewegingen en geruzie daar hoog in de takken is de ring moeilijk af te lezen. Ik heb spijt dat ik mijn camera niet bij mij heb of de scoop. Ik sta in tweestrijd, zal ik wel…..zal ik niet. Jawel ik ga terug naar huis om de camera te halen. Ik weet dat het risico bestaat dat de geringde lepelaar er straks niet meer is. Ik woon gelukkig heel dichtbij en binnen 15 minuten sta ik weer bij het vogeleiland. De lepelaar met ring is er nog, alleen nu wat verder naar achteren. Het hapt wat naar groene twijgjes en er wordt behoedzaam gehupt van de ene op de andere tak. Nu is er geen andere lepelaar bij. Eenzaam worden de veren gepoetst. Aan de eenzaamheid op hoogte komt snel een einde. Een opmerkzame lepelaar ploft uit de lucht direct naast de geringde. Dit levert een spectaculaire ruzie op. Met zijdelingse bewegingen slaan de snavels tegen elkaar. Veren staan op, vleugels slaan uit en de diepe ‘oek’ geluiden galmen over het eiland. Voor mij de gelegenheid om de camera zijn werk te laten doen.

Thuis kan ik op de foto’s het ringnummer aflezen. Het is duidelijk dat het om een jong dier gaat. De veerpunten zijn zwart en de kenmerkende snavel is aan de onderzijde nog bleekgeel van kleur. Met wat speurwerk op de website van werkgroep lepelaar komt ik erachter dat het hier om lepelaar Meep gaat. Meep is geboren op het eilandje Griend (Waddenzee) in mei 2023 en voorzien van een zender op 22 juni van datzelfde jaar. Meep is één van de vele lepelaars die in 2023 zijn geringd en voorzien van een zender.

Op de website van de werkgroep lepelaar meer hierover:
https://werkgroeplepelaar.org/nieuws/2024/01/12/de-avonturen-van-gezenderde-lepelaars/
Via de app animal tracker en via onderstaande weblink is Meep te volgen. Daaruit leer ik dat Meep vorig jaar ook al ons vogeleiland heeft bezocht. Ook wordt Meep vaak gezien bij de N3MP en wordt gezien bij de broedkolonie van park Cronensteyn nabij Leiden. Wat ook opvalt is dat Meep sinds de geboorte altijd in Nederland is gebleven. Een fenomeen dat de laatste jaren vaker wordt gezien bij jonge lepelaars.
https://www.globalflywaynetwork.org/tracks/species/Platalea%20leucorodia

Hoe heeft Meep het vogeleiland gevonden? Dat is natuurlijk giswerk. Mogelijk overlappen de foerageergebieden van verschillende lepelaar kolonies elkaar. En ontmoeten ze elkaar in de voedselrijke polders. En wellicht is Meep gewoon een keer meegevlogen. Wie weet draagt Meep in de toekomst bij aan het broedsucces in Delft…..of elders.

Foto’s: Arnaud van den Berg

Op 3 april zag ik al het eerste kuiken het kopje omhoog steken naast de oudervogel. Inmiddels zien we bij meerdere nesten de kleine kopjes boven de rand uitkomen. Je moet soms wel even geduld hebben. Van Arnaud kreeg ik een melding dat er minstens 10 koppels aan het broeden zijn. De locatie is echter niet geheel te overzien, dus kunnen het er gemakkelijk nog meer zijn.

Een mooie foto maken wordt wel lastiger door de toenemende blad ontwikkeling en dat de voorste nestgelegenheden helaas niet meer in gebruik zijn genomen. De slimmeriken zijn duidelijk gesteld op meer privacy. Op één foto, natuurlijk weer van onze lepelaar fan/bewaker Arnaud, zie je een lepelaar die een visje heeft “opgelepeld” en de andere de kortgeleden uit het ei gekropen nieuwsgierige kuikens.

De scholekster is niet heel veilig als die in het weiland gaat broeden en ze wijken dus al uit naar platte grind daken in de steden. Een veiliger plek kan worden gerealiseerd door broed platformen te plaatsen. Na wat onderzoek met John Kleijweg op internet heb ik een eerste model gemaakt, maar het kon beter was de conclusie.

Het resultaat was een bak van 40 x 58 cm en 10 cm diep die wordt gevuld met een laag schelpen van ± 4 cm. Aan de wand een buis van 90 mm als schuilgelegenheid voor de kuikens in geval van een roofvogel alarm. Er zijn al acht vogelvriendelijke boeren die graag zo’n paal met platform willen plaatsen. Een dikke paal hebben ze wel beschikbaar en een trekker kan er prima omheen rijden. Het jaar van de scholekster ligt al even achter ons, maar deze fraaie weidevogel verdient het altijd om beschermen.

Onlangs kreeg ik weer een bericht van Arnaud vd Berg over de voortgang op onze gefaciliteerde lepelaar kolonie. Er zijn inmiddels minstens tien koppels aan het broeden. Door de nog kale takken is er ook nog veel te zien voor de fotografen met vaak heel stoere lenzen. Inmiddels kan je hier ook wel lenzen spotten tot een prijs van wel € 13.000,- volgens de eigenaar. Helaas vonden enkele lieden die nog niet tevreden waren over de mogelijkheden het nodig om zich door de struiken te wringen om dichter bij de achterin broedende vogels te komen. Er vlogen er wel een paar op, wat een strafbare verstoring is! 🙁 Gelukkig werden ze betrapt door Arnaud die ze tot de orde riep.

Met zijn zoon heeft hij takken verzameld en de doorgang gebarricadeerd. De foto met lepelaars op de voorgrond, waar ze hopelijk ook nog willen gaan broeden, is natuurlijk van Arnaud.

Wij hebben ook regelmatig contact met Hilco Jansma. Hij is al enige jaren bezig een documentaire te maken die een enorm mooi beeld geeft van het leven van deze fraaie vogels. Op 2 april is er een uitzending over op NPO 2 om half acht. Ook de Delftse lepelaars zijn dan nadrukkelijk in beeld. Voor wie alvast meer wil weten: https://waddenvereniging.nl/waddenmagazine/film-de-lepelaar

Het was natuurlijk wel te verwachten dat ze terug zouden komen, maar het blijft toch spannend hoeveel lepelaars er weer terugkeren vanuit de zuidelijke overwinteringsgebieden. Op 23 februari heeft Arnaud vd Berg de eerste zes terugkeerders al gespot in de Bieslandse Bovenpolder.

Enkele dagen later stuurde hij een foto van een lepelaar die duidelijk een prefab nest aan het inspecteren was. We vertrouwen op een goedkeuring! Ik kreeg al een melding dat er op het vogeleiland al 19 exemplaren zijn waargenomen. Het wordt vast weer een goed broedseizoen, maar onze vrienden lijken wel de voorkeur te hebben om zich achterin voort te planten. Foto van Arnaud natuurlijk.