Home » Werkgroepen » Vogelwerkgroep
Categoriearchief: Vogelwerkgroep
Watervogeltelling weekend 15-17 jan 2023 gemeente Delft
Dat was me een telling wel zeg ! Een zeer onstuimig weekend, waarbij vooral zaterdag de hele dag veel regen viel en eigenlijk niet te tellen viel. Met wat kunst en vliegwerk is het toch weer gelukt het hele stedelijke gebied met recreatiegebieden van Delft op watervogels te tellen.
De meerkoet stond duidelijk op nummer 1 (1205 vogels), gevolgd door wilde eend (802 vogels), waterhoen (302 vogels) en kokmeeuw (300 vogels). Op Technopolis werden in de natte graslandjes maar liefst 23 watersnippen en een bokje geteld. In de bebouwde kom werden 4 grote gele kwikstaarten genoteerd en in de recreatiegebieden 2 ijsvogels. Een ondergelopen bouwperceel bij Calve werd gebruikt als rustplaats door 105 kokmeeuwen, 12 zilvermeeuwen, enige stormmeeuwen en enkele groepjes ganzen.

Opvallend is dat bij de op geslacht getelde wilde eenden er 449 betrekking hebben op mannetjes en slechts 306 op vrouwtjes. Bij de krakeend ging het om 127 mannetjes tegenover 106 vrouwtjes.
Ten opzichte van januari 2022 werden van bijna alle vogelsoorten lagere aantallen genoteerd, behalve van de knobbelzwaan (24 ipv 11 vogels) en krakeend (239 ivm 220 vogels). Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat het slechte weer van invloed is geweest op de tellingen. Veel open wateren waren leeg, terwijl veel watervogels zich deels verborgen langs beschutte oevers ophielden. De vele buien en vooral harde wind maakte het tellen van watervogels er niet gemakkelijker op. De telling in januari 2024 zal dit wellicht duidelijk maken.
Hieronder zie je in de tabel de totalen weergegeven in 2022 en 2023 van gemeente Delft, onderverdeeld in bebouwd gebied en recreatiegebied. Al met al toch maar weer 4000 vogels geteld, verdeeld over 33 aan water gebonden vogelsoorten.
Met dank aan Annemieke, Rosemarijn, Alfred, Raymond, Hans, Rik, Helene, Pieter, Gert, Sjoerd en Freek van het tellen van de telgebieden !
Gemeente Delft | 2022 | 2023 | |||||
Soort | bebouwd | recreatiegebied | Totaal | Bebouwd | recreatiegebied | Totaal | |
Fuut | 43 | 34 | 77 | 39 | 24 | 63 | |
Blauwe reiger | 30 | 27 | 57 | 36 | 18 | 54 | |
Aalscholver | 37 | 17 | 54 | 10 | 15 | 25 | |
Ooievaar | 1 | 3 | 4 | 2 | 2 | 4 | |
Grote zilverreiger | 1 | 4 | 5 | 0 | 5 | 5 | |
Knobbelzwaan | 6 | 5 | 11 | 17 | 7 | 24 | |
Grauwe gans | 14 | 258 | 272 | 11 | 260 | 271 | |
Nijlgans | 88 | 71 | 159 | 111 | 31 | 142 | |
Canadese gans | 8 | 239 | 247 | 15 | 41 | 56 | |
Tamme gans | 15 | 4 | 19 | 29 | 4 | 33 | |
Wintertaling | 3 | 19 | 22 | 4 | 5 | 9 | |
Smient | 24 | 64 | 88 | 2 | 23 | 25 | |
Wilde eend | 846 | 281 | 1127 | 513 | 289 | 802 | |
Soepeend | 178 | 23 | 201 | 109 | 27 | 136 | |
Krakeend | 76 | 144 | 220 | 71 | 168 | 239 | |
Slobeend | 0 | 10 | 10 | 4 | 4 | ||
Kuifeend | 95 | 88 | 183 | 47 | 108 | 155 | |
Tafeleend | 0 | 1 | 1 | 2 | 2 | ||
Mandarijneend | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | |
Waterral | 0 | 7 | 7 | 0 | 1 | 1 | |
Waterhoen | 396 | 78 | 474 | 249 | 53 | 302 | |
Meerkoet | 810 | 620 | 1430 | 682 | 523 | 1205 | |
Watersnip | 23 | 0 | 23 | ||||
Bokje | 1 | 1 | |||||
Houtsnip | 1 | 1 | 0 | 0 | |||
Zilvermeeuw | 74 | 7 | 81 | 36 | 14 | 50 | |
Stormmeeuw | 5 | 3 | 8 | 3 | 2 | 5 | |
Kokmeeuw | 397 | 86 | 483 | 255 | 45 | 300 | |
Kleine mantelmeeuw | 1 | 0 | 1 | 2 | 0 | 2 | |
Grote mantelmeeuw | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
IJsvogel | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 2 | |
Grote gele kwikstaart | 0 | 0 | 0 | 4 | 0 | 4 | |
Cetti’s zanger | 0 | 5 | 5 | 0 | 3 | 3 |

Jaarverslag 2022
Het jaarverslag van 2022 is gereed en ligt voor publicatie bij de redactie van ons blad “De Vogelstreken”. Jan Koreneef geeft een gedetailleerd beeld over de vogels die onze regio in 2022 hebben bezocht. Op deze website wordt het jaarverslag niet integraal opgenomen, maar wordt per pagina steeds een klein stukje getoond. Zie rechterzijde van dit scherm. Voor het jaarverslag zelf verwijzen we naar ons clubblad.
Hieronder zijn de statistieken en het fenologisch overzicht te lezen.
De soorten met de hoogst gemelde (cumulatieve) aantallen in 2022:
Soort | Aantal |
Kolgans | 146.201 |
Brandgans | 83.575 |
Spreeuw | 68.541 |
Kievit | 55.979 |
Grauwe gans | 53.343 |
Smient | 49.383 |
Grutto | 37.843 |
Kleine rietgans | 34.890 |
Wulp | 23.774 |
Kokmeeuw | 19.556 |
De soorten die in 2022 het vaakst werden doorgegeven:
Soort | Aantal |
Meerkoet | 2.376 |
Grote zilverreiger | 2.198 |
Grauwe gans | 2.139 |
Kuifeend | 2.135 |
Grutto | 2.133 |
Blauwe reiger | 1.989 |
Buizerd | 1.818 |
Kievit | 1.806 |
Krakeend | 1.735 |
Wilde eend | 1.710 |
Top 5 van atlasblokken waar de meeste waarnemingen in 2022 werden gedaan:
Atlasblok | Gebied | Aantal |
37-35-22/23 37-35-21/31 | Broekpolder Aalkeet – Buitenpolder | 19.756 |
37-26-23/24 37-26-15 | Ackerdijkse plassen / Bergboezem e.o. | 10.290 |
37-17-32/33 en 41/42/43 | Berkel en Rodenrijs – Nieuwe Droogmaking | 10.076 |
37-26-41/51 | Vockestaert / Polder Noord Kethel | 6.652 |
37-16-43/44/54 | Zuidpolder van Delfgauw / Groene Keijzer | 3.238 |
FENOLOGIE ZOMERGASTEN 2022
zie ook : waarneming.nl
SOORT | Eerste WN | Waarnemer |
Zomertaling – Spatula querquedula | 03-mrt | |
Kwartel – Coturnix coturnix | 14-mei | |
Purperreiger – Ardea purpurea | 11-apr | |
Visarend – Pandion haliaetus | 12-apr | |
Wespendief – Pernis apivorus | 21-mei | |
Grauwe Kiekendief – Circus pygargus | 22-apr | |
Zwarte Wouw – Milvus migrans | 11-apr | |
Kwartelkoning – Crex crex | 14-mei | |
Porseleinhoen – Porzana porzana | 11-apr | |
Kleine Plevier – Charadrius dubius | 05-mrt | |
Morinelplevier – Charadrius morinellus | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Regenwulp – Numenius phaeopus | 22-mrt | |
Krombekstrandloper – Calidris ferruginea | 21-apr | |
Temmincks Strandloper – Calidris temminckii | 22-apr | |
Kleine Strandloper – Calidris minuta | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Bosruiter – Tringa glareola | 02-apr | |
Visdief – Sterna hirundo | 08-apr | |
Zwarte Stern – Chlidonias niger | 13-apr | |
Zomertortel – Streptopelia turtur | 18-mei | |
Koekoek – Cuculus canorus | 14-apr | |
Gierzwaluw – Apus apus | 21-apr | |
Draaihals – Jynx torquilla | 01-mei | |
Roodpootvalk – Falco vespertinus | 04-sep | |
Boomvalk – Falco subbuteo | 17-apr | |
Grauwe Klauwier – Lanius collurio | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Wielewaal – Oriolus oriolus | 28-apr | |
Oeverzwaluw – Riparia riparia | 09-mrt | |
Boerenzwaluw – Hirundo rustica | 02-apr | |
Huiszwaluw – Delichon urbicum | 12-apr | |
Fluiter – Phylloscopus sibilatrix | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Fitis – Phylloscopus trochilus | 22-mrt | |
Grote Karekiet – Acrocephalus arundinaceus | 16-mei | |
Rietzanger – Acrocephalus schoenobaenus | 21-mrt | |
Kleine Karekiet – Acrocephalus scirpaceus | 10-apr | |
Bosrietzanger – Acrocephalus palustris | 04-mei | |
Spotvogel – Hippolais icterina | 07-mei | |
Sprinkhaanzanger – Locustella naevia | 12-apr | |
Snor – Locustella luscinioides | 28-mrt | |
Tuinfluiter – Sylvia borin | 14-apr | |
Braamsluiper – Sylvia curruca | 16-apr | |
Grasmus – Sylvia communis | 14-apr | |
Beflijster – Turdus torquatus | 11-apr | |
Grauwe Vliegenvanger – Muscicapa striata | 09-mei | |
Blauwborst – Luscinia svecica | 11-mrt | |
Nachtegaal – Luscinia megarhynchos | 14-apr | |
Bonte Vliegenvanger – Ficedula hypoleuca | 16-apr | |
Gekraagde Roodstaart – Phoenicurus phoenicurus | 16-apr | |
Paapje – Saxicola rubetra | 18-apr | |
Tapuit – Oenanthe oenanthe | 09-apr | |
Gele Kwikstaart – Motacilla flava | 28-mrt | |
Engelse Kwikstaart – Motacilla flava flavissima | 15-apr | |
Rouwkwikstaart – Motacilla alba yarrellii | 06-feb | |
Boompieper – Anthus trivialis | 16-apr |
FENOLOGIE WINTERGASTEN 2022:
soort | Laatste WN 2022 | Waarnemer |
Rotgans – Branta bernicla | 29-mrt | |
Kleine Zwaan – Cygnus columbianus bewickii | 07-feb | |
Wilde Zwaan – Cygnus cygnus | 30-mei | |
Smient – Mareca penelope | 25-apr | |
Pijlstaart – Anas acuta | 05-mei | |
Topper -Aytha marila | 12-apr | |
IJseend – Clangula hyemalis | 23-jan | |
Brilduiker – Bucephala clangula | 11-jan | |
Nonnetje – Mergellus albellus | 12-apr | |
Grote Zaagbek – Mergus merganser | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Middelste Zaagbek – Mergus serrator | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Roodhalsfuut -Podiceps grisegena | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Geoorde Fuut – Podiceps nigricollis | 13-jul | |
Ruigpootbuizerd – Buteo lagopus | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Goudplevier – Pluvialis apricaria | 12-mei | |
Bonte Strandloper – Calidris alpina | 10-mei | |
Bokje – Lymnocryptes minimus | 27-apr | |
Watersnip – Gallinago gallinago | 15-mei | |
Witgat – Tringa ochropus | 03-jun | |
Zwarte Ruiter – Tringa erythropus | 03-jun | |
Reuzenstern – Hydroprogne caspia | 08-mei | |
Smelleken – Falco columbarius | 11-mei | |
Klapekster – Lanius excubitor | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Pestvogel – Bombycilla garrulus | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Strandleeuwerik – Eremophila alpestris | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Bladkoning – Phylloscopus inornatus | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Kramsvogel – Turdus pilaris | 26-apr | |
Koperwiek – Turdus iliacus | 05-mei | |
Grote Gele Kwikstaart – Motacilla cinerea | 30-mei | |
Grote Pieper – Anthus richardi | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Keep – Fringilla montifringilla | 15-apr | |
Sijs – Spinus spinus | 25-mrt | |
IJsgors – Calcarius lapponicus | GEEN WAARNEMING IN 2022 | |
Sneeuwgors – Plectrophenax nivalis | GEEN WAARNEMING IN 2022 |
Oeverzwaluwen ringen
Vanmorgen vroeg stond Rinse van der Vliet al bij het station te wachten. Het is 6.30 uur en fantastisch weer. Bij de Korftlaan is het weer heerlijk druk van de oeverzwaluwen, Annemieke van Oosten stond al klaar om te helpen. Zij kan zo netjes schrijven: ringnummer, geslacht+broedcode, vleugellengte en gewicht. En zij staat de geïnteresseerde voorbijgangers zo keurig te woord alsof ze stewardess is.

Dit jaar is de bovenlaag van de betonnen wand omgeschept, het wespennest verdwenen en blijkbaar vonden de oeverzwaluwen dat helemaal goed. 127 nesten hebben we geteld. En heel veel jongen en ouders geringd. Het vangen gaat heel subtiel met een mistnet. Ze vliegen er in en we halen ze eruit. Gisteravond bij het Kraaiennest zat er zelfs een rietzanger in.
Vorige week maakten we onze eerste ronde bij de Korftlaan. Alle zwaluwen cirkelden hoog in de lucht. Tot onze verbazing zat er mannetje sperwer op de grond voor de gaten, klaar om toe te slaan. Na een paar minuten vond hij ons irritant dichtbij en vloog weg. Zijn neef deed het anders. De boomvalk scheurde het wolkje in en greep er een om in het bos op te peuzelen of zit er soms een nest in het Hertekamp? Vandaar dat ik vandaag de camera heb meegenomen en probeerde wat vluchtbeelden uit. Mijn geluk kon niet op. De sperwerman ziet de zwaluwwand blijkbaar als voederplek, want hij was er weer en deed zijn neef correct na.

Watervogels in de bebouwde kom van Delft in januari 2022
Afgelopen weekend, 15-16 januari 2022, werd in gemeente Delft op watervogels geteld tijdens de internationale watervogeltelling door leden van de Vogelwacht Delft. Zowel de bebouwde kom als de recreatiegebieden werden geteld op alle vogelsoorten die in en om watergangen voorkomen. Dit was de derde winter op rij waarin deze telling plaatsvond.
Normaal gesproken worden vooral open watergebieden en grasland geteld, maar in de bebouwde kom kunnen ook belangrijke aantallen watervogels voorkomen. De bebouwde kom van Delft is een bolwerk voor soorten als wilde eend, waterhoen, meerkoet en kokmeeuw, maar ook het aantal overwinterende futen, blauwe reigers, aalscholvers en nijlganzen mag er wezen.
De meerkoet is opnieuw de meest getelde watervogel, gevolgd door de wilde eend. Sinds de jaren tachtig is het aantal overwinterende wilde eenden in de bebouwde kom drastisch afgenomen (in de bebouwde kom; 2994 in 1968, 2700 in 1986 tegenover 846 vogels nu). Opvallend bij wilde eenden is dat er veel meer mannetjes (694) aanwezig zijn dan vrouwtjes (435). Maar liefst 474 waterhoentjes werden geteld, waarvan het overgrote deel zich ophoudt in de bebouwde kom. Steeds meer nijlganzen (88), aalscholvers (37), krakeenden (76) verblijven in de bebouwde kom en er werd ook een mannetje Mandarijneend gemeld in de Buitenhof. In de recreatiegebieden om Delft kleine zijn kleine aantallen smienten, slobeenden, wintertalingen, enkele watersnippen en een houtsnip (hoewel geen watervogel) aanwezig en maar liefst 8 waterrallen en een aantal cetti’s zangers.
Wat meeuwen betreft werden er enige honderden kokmeeuwen geteld, vele tientallen zilvermeeuwen, 8 stormmeeuwen en een kleine mantelmeeuw. IJsvogels en grote gele kwikstaarten werden opvallend genoeg niet gemeld (maar zijn wel waargenomen buiten de tellingen).
De volgende gebieden zijn geteld; Indische buurt/Bomenwijk en centrum (Kees Mostert), wijk 3 west (Annemieke van Oosten), wijk 3 oost (Rosemarijn van Limburg-Stirum), T.U. wijk (Bart Vastenhouw), Voorhof (Alfred Pellemans), Buitenhof (Gerard Dumaij), Tanthof-west (Helene Everwijn), Tanthof-oost (Rik van der Maat), Technopolis en Ackerdijkse Bos (Sjoerd van Donselaar), Abtswoude Bos-west en Kerkpolder(Pieter Aaldring en Gert van der Horn) en Hans Zweekhorst (Emerald).
WATERVOGELTELLING DELFT JAN 2022 | Bebouwde kom | Recreatiegebied | Totaal |
Fuut | 43 | 34 | 77 |
Blauwe reiger | 30 | 27 | 57 |
Aalscholver | 37 | 17 | 54 |
Ooievaar | 1 | 3 | 4 |
Grote zilverreiger | 1 | 4 | 5 |
Knobbelzwaan | 6 | 5 | 11 |
Grauwe gans | 14 | 258 | 272 |
Nijlgans | 88 | 71 | 159 |
Canadese gans | 8 | 239 | 247 |
Tamme gans | 15 | 4 | 19 |
Wintertaling | 3 | 19 | 22 |
Smient | 24 | 64 | 88 |
Wilde eend | 846 | 281 | 1127 |
Soepeend | 178 | 23 | 201 |
Krakeend | 76 | 144 | 220 |
Slobeend | 10 | 10 | |
Kuifeend | 95 | 88 | 183 |
Tafeleend | 1 | 1 | |
Mandarijneend | 1 | 1 | |
Waterral | 7 | 8 | |
Waterhoen | 396 | 78 | 474 |
Meerkoet | 810 | 620 | 1430 |
Watersnip | 2 | 2 | |
Houtsnip | 1 | 1 | |
Zilvermeeuw | 74 | 7 | 81 |
Stormmeeuw | 5 | 3 | 8 |
Kokmeeuw | 397 | 86 | 483 |
Kleine mantelmeeuw | 1 | 1 | |
Grote mantelmeeuw | 0 | ||
IJsvogel | 0 | ||
Grote gele kwikstaart | 0 | ||
Cetti’s zanger | 5 | 5 |
2022 – Jaar van de Merel – doe mee!
Uit verschillende telprojecten blijkt dat de merel, vooral in het stedelijk gebied, al langer achteruitgaat. Het broedsucces van de soort vertoont een zelfde trend. Daarom is 2022 door Vogelbescherming Nederland en Sovon Vogelonderzoek Nederland uitgeroepen tot het Jaar van de Merel (www.jaarvandemerel.nl ). Samen met zo veel mogelijk vogelliefhebbers wordt onderzocht wat er aan de hand is met de merel, zowel wat de productie van jongen betreft, als met hun leefgebied en voedsel.
De merel is de talrijkste broedvogel van Nederland. In de afgelopen twee eeuwen ontwikkelde de soort zich van schuwe bosvogel naar bekende tuinvogel. Tot de eeuwwisseling namen merels toe, maar vanaf 2016 verdween bijna een derde van de populatie. Waarschijnlijk deels als het gevolg van het usutu-virus, maar de precieze oorzaken zijn nog onbekend. Deze plotselinge afname is reden om de merel beter te gaan onderzoeken.
Hoe kan worden meegedaan worden met het onderzoek?
Merel en bessentelling
Met de onderzoeksvraag of een vermindering van de hoeveelheid groen in de stad (en dus voedsel) misschien een rol speelt bij de overleving van de merels. Met een merel- en bessentelling wordt geprobeerd daar meer over te weten te komen. Elke deelnemer telt vanaf 1 januari wekelijks de merels in de tuin, op het balkon, of in het plantsoen waarop uitgekeken wordt. Van belang is aan te vinken waar ze van aten. Zaten ze in de sierappel? Wroetten ze in het gazon? Of lieten ze de lijsterbes deze week links liggen? De resultaten van de telling geven waardevolle informatie over welke voedselbronnen door het jaar heen belangrijk zijn voor de merel.
Tuinvogeltelling 2022
Om een vinger aan de pols te houden is het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen ‘hun’ merels (blijven) tellen. De jaarlijkse Nationale Tuinvogeltelling op 28, 29 en 30 januari 2022 is daartoe een geschikt moment. Door de grootschalige aanpak van deze telling (er doen tienduizenden tellers mee) en het langjarig verloop geeft het een mooi beeld van aantallen en verspreiding door de jaren heen.
Nestkaartenproject
Jaarlijks worden enkele tientallen merelnesten gevolgd voor het Nestkaartenproject. Om goede uitspraken te kunnen doen over het broedsucces van de Merel zijn meer nestkaarten nodig. Sovon wil graag weten wat het aandeel succesvolle nesten is en hoeveel jongen er uitvliegen. En of daar verschillen in zijn tussen het stedelijk en landelijk gebied. Hiertoe kan het beste een korte cursus Merelnesten zoeken en volgen gevolgd worden. De cursus vindt in de periode april-mei plaats. Onder leiding van een ervaren professional leer je alle stappen: van het ‘koud’ zoeken naar nesten tot het noteren en invoeren van de gegevens via de app AviNest en het Nestkaartprogramma.