Hans de WinterVerslag excursie Brabantse Biesbosch, zaterdag 28 augustus 2021

Op een fraaie winderige nazomerse dag, liepen 7 leden van Vogelwacht Delft en Omstreken (Hans, Suzan, Marianne, Wim, Niek, Evelien, Toine) te genieten in de Brabantse Biesbosch. Met een aardige afsluiting op de Tongplaat in Zuid-Holland. Dat weer gevolgd door bier, fris en een borrelhapje in Paviljoen De Viersprong aan de rand van de Dordtse Biesbosch. We hadden het goed, zo met zijn allen. En dat ook nog eens milieuvriendelijk met slechts 2 auto’s op en neer van (7:00 uur) en naar (17:15 uur) de Korftlaan in Delft. Met dank aan het feit dat we allemaal volledig Corona gevaccineerd zijn.

Was het Nationaal Park De Biesbosch (NP) al een prachtig gebied om vogels te kijken, de afgelopen jaren is dat nog mooier geworden. In het NP en daar omheen is veel akker- en weiland terug gegeven aan de natuur. Dit alles vanwege het project Ruimte voor de Rivier. De wens leeft om dat gebied te betrekken bij het NP. Er wordt gesproken over een Nationaal Park NLDelta: Biesbosch en Haringvliet samen in één park. Ruimte voor de Rivier is voor de Biesbosch de voorlopig laatste ontwikkelingsstap: van land naar water naar land en weer naar water. Het is dit jaar 600 jaar geleden (november 1421) dat de Sint-Elisabethsvloed de Grootte of Zuidhollandse Waard in een binnenzee veranderde. Een vruchtbaar landbouwgebied inclusief de nodige dorpen, werd een plek voor vissers. Langzaam maar zeker werden steeds meer gebieden opnieuw ingepolderd. Het plan om ook de laatste gebieden terug te veroveren op het water, werd door de watersnoodramp van 1953 doorkruist. Duidelijk werd dat we anders om moesten gaan met de Nederlandse delta. De zeer hoge rivierwaterstanden van 1993 en 1995 gaven tenslotte de aanzet voor Ruimte voor de Rivier. Zodat er nu, vlak bij de randstad, een groot, fraai en rustig natuurgebied is ontstaan. Een paradijs voor recreant en vogelaar.

Onze eerste stop op de Bandijk halverwege Werkendam en het Biesbosch MuseumEiland was gelijk raak. De rit over de Bandijk leverde al het ene na het andere mooie plaatje op, inclusief purperreiger. Vlak na de afslag Muggenwaard, parkeerden we rechts van de Bandijk bij de rode bakstenen uitzichttoren ‘Buiten Kievitswaard’. Een grote groep lepelaars met kwetterende, bedelende, al bijna volwassen jongen, was een plaatje vlak voor onze neus. Verder gracieus vliegende bruine kiekendieven, vrouwtjes en/of juvenielen. Vlak daarna was het echt bingo! Een overvliegende zeearend op weg naar drie soortgenoten in de plas dras polder. Vier zeearenden in één plaatje gevangen! Vliegend jagen ze al het waterwild omhoog. Maar eenmaal geland lopen de kieviten e.a. bijkans tussen hun poten door. Verder veel soorten eenden in eclipskleed w.o. pijlstaarten, steltlopers w.o. kemphanen, watersnip, grote en kleine zilverreigers, diverse soorten ganzen en knobbelzwanen. Voor wintergasten als kleine en wilde zwaan was het nog te vroeg. Wat kleiner grut betreft o.a. alle soorten zwaluwen, putters en gele en witte kwikstaart.

Onze volgende stop was rondom De Wassende Maan, het natuurkunstwerk in het NP uitkijkend over de waterplas in de Kleine Noordwaard. Vol in de wind zagen we o.a. Casarca’s. In het struikgewas soms een verkorte zang van de Cetti’s zanger, elders in de Biesbosch idem. Het waaide toch te hard om de vele soorten riet- en struikgewasvogels te spotten, een rietgors lukte nog net. Toine spotte een tapuit. We zagen een grote en een kleine mantelmeeuw vlak bij elkaar op het snoer afsluitende drijvers naast de Nieuwe Merwede. Dat is de manier om de verschillen in grootte, verenkleed en poten nog eens in je geheugen te prenten. Na een korte autorit de Bandijk af en over de Spieringsluis, we moesten even wachten want de brug stond open, liepen we een rondje Jantjesplaat. Daar kwamen 2 roofvogels tegelijk overvliegen, ze waren elkaar een beetje aan het stangen, een slechtvalk en een visarend. Jammer dat ze vrij snel allebei een andere kant op vlogen. Met elkaar fristen we hier, maar ook al eerder, onze (zeer beperkte) kennis van wilde bloemen weer eens op. Bijvoorbeeld de wilde cichorei. De vogelgeluiden-herkennings-app van Toine was ook een groot succes. Zodat we onder elkaar verzuchten: hoe meer je weet, weet je ook dat je heel veel nog niet weet. Geen pretbederver maar gewoon een constatering. Een leerzame en open instelling maakt het leven de moeite waard.

Tijd voor koffie/thee en wat lekkers, museumcafé Biesonder op het Biesbosch MuseumEiland is een aanrader. We zagen de enige korte regenbui van de dag tegen de glazen gevel stuk slaan. De regenbui op de autodaken op weg naar Gorinchem tellen we niet mee.

Vervolgens de toeristische route (alleen bestemmingsverkeer en dat waren we natuurlijk) naar opnieuw het Ruimte voor de Rivier gebied. Wederom een rode bakstenen uitzichttoren, waarvan ik de naam vergeten ben, gaf een fraai zicht op meerdere bruine kiekendieven (weer geen mannetjes), torenvalken, sperwer en zeearenden. Bij vertrek bleek er een grote groene sabelsprinkhaan op mijn oranje/rode autodak te zitten, wat een bakbeest. Hij (of zij) is helemaal meegelift naar de pont. We gingen langzaam rijdend zigzaggend het gebied door, zo nu en dan even stilstaand om grote groepen ganzen te bekijken.

De veerdienst Kop van ’t Land bracht ons over de Nieuwe Merwede naar de Dordtse/Zuid-Hollandse kant van de Biesbosch. We zagen weinig mondkapjes op de pont! De Nieuwe Merwede is een door de mens uitgegraven waterweg (tussen 1861 en 1874) voor het sneller afvoeren van het rivierwater. Vanaf de pont gingen we linksaf de Zeedijk op om na enige tijd links aan te houden op weg naar de T-splitsing met de Oude Veerweg. Hier parkeerden we op het stukje doodlopende weg om lopend over het wel doorlopende fietspad het uitzichtpunt over de Tongplaat te bereiken. Een fraaie laatste stopplek. Ook de Tongplaat hoort bij het NP. Meerdere wandelaars en fietsers gebruikten het uitzichtpunt om in het zonnetje even bij te tanken. Een lokaal stel tipte ons over Paviljoen de Viersprong toen de wens voor een afsluitend biertje werd geuit door Marianne en Toine. Wij konden het stel blij maken met een blik door een van onze telescopen. We zaten de hele dag al te wachten op een wespendief en uiteindelijk kwam er hier een voorbij. Ik heb hem helaas gemist. Het was inderdaad tijd voor een afsluitend terrasje. Nog wel de moeite van het vermelden waard is het kleine plasje aan de rand van het bos, vlak bij het uitzichtpunt. Hier werden een ijsvogel en een dodaars gespot naast vele libellen en schildpadden.

Na de plezante stop in Paviljoen de Viersprong was het weer tijd om naar huis te rijden. Een zeer geslaagde excursie dag werd daarmee afgesloten. Niemand heeft een soortenlijst bijgehouden maar terugrijdend in mijn auto turfden we 70 verschillende vogelsoorten.