Uit verschillende telprojecten blijkt dat de merel, vooral in het stedelijk gebied, al langer achteruitgaat. Het broedsucces van de soort vertoont een zelfde trend. Daarom is 2022 door Vogelbescherming Nederland en Sovon Vogelonderzoek Nederland uitgeroepen tot het Jaar van de Merel (www.jaarvandemerel.nl ). Samen met zo veel mogelijk vogelliefhebbers wordt onderzocht wat er aan de hand is met de merel, zowel wat de productie van jongen betreft, als met hun leefgebied en voedsel.

De merel is de talrijkste broedvogel van Nederland. In de afgelopen twee eeuwen ontwikkelde de soort zich van schuwe bosvogel naar bekende tuinvogel. Tot de eeuwwisseling namen merels toe, maar vanaf 2016 verdween bijna een derde van de populatie. Waarschijnlijk deels als het gevolg van het usutu-virus, maar de precieze oorzaken zijn nog onbekend. Deze plotselinge afname is reden om de merel beter te gaan onderzoeken.

Hoe kan worden meegedaan worden met het onderzoek?

Merel en bessentelling
Met de onderzoeksvraag of een vermindering van de hoeveelheid groen in de stad (en dus voedsel) misschien een rol speelt bij de overleving van de merels. Met een merel- en bessentelling wordt geprobeerd daar meer over te weten te komen. Elke deelnemer telt vanaf 1 januari wekelijks de merels in de tuin, op het balkon, of in het plantsoen waarop uitgekeken wordt. Van belang is aan te vinken waar ze van aten. Zaten ze in de sierappel? Wroetten ze in het gazon? Of lieten ze de lijsterbes deze week links liggen? De resultaten van de telling geven waardevolle informatie over welke voedselbronnen door het jaar heen belangrijk zijn voor de merel.

Tuinvogeltelling 2022
Om een vinger aan de pols te houden is het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen ‘hun’ merels (blijven) tellen. De jaarlijkse Nationale Tuinvogeltelling op 28, 29 en 30 januari 2022 is daartoe een geschikt moment. Door de grootschalige aanpak van deze telling (er doen tienduizenden tellers mee) en het langjarig verloop geeft het een mooi beeld van aantallen en verspreiding door de jaren heen.

Nestkaartenproject
Jaarlijks worden enkele tientallen merelnesten gevolgd voor het Nestkaartenproject. Om goede uitspraken te kunnen doen over het broedsucces van de Merel zijn meer nestkaarten nodig. Sovon wil graag weten wat het aandeel succesvolle nesten is en hoeveel jongen er uitvliegen. En of daar verschillen in zijn tussen het stedelijk en landelijk gebied. Hiertoe kan het beste een korte cursus Merelnesten zoeken en volgen gevolgd worden. De cursus vindt in de periode april-mei plaats. Onder leiding van een ervaren professional leer je alle stappen: van het ‘koud’ zoeken naar nesten tot het noteren en invoeren van de gegevens via de app AviNest en het Nestkaartprogramma.