Als de lente op zijn eind loopt is het tijd om nachtzwaluwen te gaan kijken en luisteren. De nachtzwaluw overwintert in het oosten en zuiden van tropisch Afrika. Pas in de loop van mei is zijn kenmerkende ratel weer te horen boven de Nederlandse heidegebieden. De ratel-topmaand is juni en vanaf juli zijn de nachtzwaluwen al vrijwel niet meer te horen.

Voor de tweede keer in 5 jaar trokken beide Hansen (Zweekhorst en de Winter) gezamenlijk naar de Kriekelaereduinen in Grenspark De Zoom – Kalmthoutse Heide. En wel een avond-excursie op woensdag 26 juni, een zeer warme en droge zomerdag, uitstekend weer om nachtzwaluwen te gaan kijken. Regen was er de voorliggende periode al ontzettend veel gevallen. Dat hebben we gemerkt, zowel op de zandpaden als op de heidevelden stonden grote poelen water. Een feest voor de massaal aanwezige kikkers en padden, die hun aanwezigheid de hele avond en nacht volop hebben laten horen.

Op de een of andere manier onderstreept het gekwaak de verdere stilte op de heide. Op de zandpaden lopen normaliter vele insecten, nu waren dat mini kikkertjes en mini padden. Ook was het een feest voor de nog massaler aanwezige muggen en muggetjes. Ongetwijfeld een feestmaal voor de kikkers. Het gaf ons de nodige afleiding, ondanks de meegebrachte anti-insectenroller.

Voordat de nachtzwaluwen acte de présence zouden geven, moesten wij ons vermaken met twee boomvalken, waaronder een juveniel, en de vele aanwezige boompiepers.

Vanaf 22:15 uur begonnen de nachtzwaluwen te ratelen, niet lang daarna vlogen ze ons ook voorbij. Sommigen al roepend en vleugel-klappend. Wat een magische momenten zijn dat toch, op die langzaam donker wordende heide. Schitterend om te zien dat ze volkomen verdwijnen op de heide of in een boom als ze geland zijn, vanwege hun prachtige camouflagekleed en natuurlijk het afnemende licht. Het lijken onbeholpen luchtacrobaten op hun jacht naar nachtvlinders en tijdens hun baltsvlucht.

Soms vlogen ze ons op maar enkele meters voorbij. We hebben er een heleboel gezien en gehoord, meer dan 5 jaar geleden. Al was het ratelen toen dichterbij en uitbundiger dan nu. Wel was er meer geroep (‘krruIET’ volgens de ANWB vogelgids). Puur natuur, je weet nooit wat je kunt verwachten. We hebben geen foto’s of filmpjes van de nachtzwaluwen gemaakt. Jammer misschien, maar het betekende wel dat we al onze aandacht direct op de vogels konden richten. Tegen 23:00 uur wandelden we weer terug naar de auto, een meegebrachte kleine zaklantaarn hielp ons de plassen te vermijden.

Een zeer gezellige en succesvolle tweemans-excursie werd pas in de nacht van woensdag op donderdag afgerond. Wat een mooie, afwisselende, natuurlijke, bosrijke, stille en donkere omgeving als je Bergen op Zoom op weg naar het zuiden bent gepasseerd. Het is lang geleden dat ik weer insectenlijkjes op de voorkant van de auto heb gezien. Na woensdagnacht was het eindelijk weer eens zo ver. Misschien toch maar weer eens op de Vogelwacht-agenda plaatsen?