Op 10 april werd de lezingencyclus van de natuurverenigingen in Delft afgesloten met een lezing door Kees Pinster van de KNNV afdeling Den Haag.
Kees ging uitgebreid in op de diverse typen relaties van schimmels met hun omgeving. Eén theelepel bosbodem kan wel 20.000 – 30.000 verschillende soorten organismen bevatten. Waaronder enorme netwerken van schimmeldraden die tot vijftig keer zo dun zijn als plantenwortels en meer dan 100 x zo lang kunnen worden. Deze schimmeldraden zijn vaak onontbeerlijk voor planten bij het opnemen van mineralen uit de bodem. Schimmels helpen daarbij en krijgen in ruil de suikers die de plant met behulp van zonlicht maakt. Symbiose dus, een win-win-situatie.
De verschillende schimmels hebben verschillende strategieën om de relatie met de plant aan te gaan, zo kunnen ze in de wortels gaan zitten, of er een laagje omheen leggen, zich beperken tot één plant of tegelijkertijd met meerdere planten een verbinding aangaan, alleen op dood- of ook op levend materiaal. De wortel met bijbehorende schimmeldraden gedragen zich als één geheel: dat noemt men een mycorrhiza.
We hebben nog veel te onderzoeken om deze mechanismen goed te kunnen doorgronden. Omdat de schimmels zich over grote afstanden kunnen verspreiden spelen ze ook een rol in de communicatie tussen de verschillende planten of bomen, zo kunnen bomen elkaar waarschijnlijk via het schimmelnetwerk waarschuwen voor invasies van plantenetende insecten. Er is zelfs bekend dat een ‘moederboom’ haar zaailingen kan beschermen tijdens het opgroeien via de ondergrondse schimmels. Op welke manier die communicatie gaat is nog niet geheel duidelijk. Er zijn aanwijzingen dat dat via razendsnelle elektrische signalen gaat, zoals bij onze zenuwen.
Zo’n 30 aanwezigen waren toehoorder en er kwamen ook veel vragen en aanvullende gegevens vanuit de zaal. Behalve een aantal microscopische beelden over de verbinding van schimmeldraden met hun ‘gastheer’ waren er ook veel foto’s van paddenstoelen. De titel ‘Schimmels en het Wood Wide Web’ was zeer terecht.
Boeiend tot het eind
