Home » Actviteiten » Excursies » verslag Nachtegaal excursie Meijendel

verslag Nachtegaal excursie Meijendel

Hans de Winterzaterdag 6 mei 2017

Wat gaat het voorjaar toch snel voorbij. De zaterdagochtend wandelingen liggen al achter ons. De beginnerscursus is achter de rug. En het is al weer tijd voor de Nachtegalen excursie. Na vele andere soorten zomergasten komt vanaf half april de Nachtegaal weer terug vanuit tropisch Afrika. De Nederlandse duinen zijn zijn favoriet. In het duingebied bij Wassenaar staat hij in de top tien van broedvogels met 432 broedsels in 2016 (zie de website van Vogelwerkgroep Meijendel). Sinds het begin van de telling in 1984 heeft Vogelwerkgroep Meijendel hier 149 soorten broedvogels en 379 gespotte soorten geteld.

Met 7 personen vertrokken we om 5:00 uur van de Korftlaan in Delft: Paula, Loes, Lenie, Toine, Evert, René en ikzelf. Nummer 8 Ellen was toen al rechtstreeks op weg vanuit Hoek van Holland. We troffen elkaar om 5:30 uur op het parkeerterrein bij Boerderij Meijendel. We waren de zon iets voor, die kwam vandaag om 6:03 uur boven de horizon uit. De uren rondom de opgang en de ondergang van de zon zijn zoals bekend de productiefste uren als het gaat om vogelzang. Met dank aan het boek ‘Wat zingt daar’ van Dick de Vos en Luc de Meersman (KNNV uitgeverij) weet ik dat de piek van de Nachtegalenzang ligt tussen 2 uur voor en 1 ½ uur na zonsopkomst.

Nachtegaal - uit het archief
Nachtegaal – uit het archief

Voorbij de slagboom rijdend met het raampje open, werden we al verblijd met de zang van vele Nachtegalen. Lopend richting strand, hoorden we ze in eerste instantie niet meer. Gelukkig begonnen later alsnog verschillende exemplaren te zingen. Meer dan genoeg om van het geluid te kunnen genieten. En natuurlijk waren er ook genoeg andere soorten te horen in het ochtendkoor. Toine hield voor ons een soortenlijst bij op waarneming.nl. De lijst van gespotte soorten staat aan het einde van dit verslag. Een fotograaf was er vandaag niet bij.

De zang van Nachtegalen is een inspiratie voor velen met name in het creërende kunstzinnige vak. Nu in het digitale tijdperk is veel te vinden, te zien en te horen vanaf je tablet en mobiele telefoon. Mijn eerste indrukken van Nachtegalenzang kwamen van Jaq. P. Thijsse. Uit zijn ‘vogelzang’ van 1938 uitgegeven door koekjesfabrikant Verkade. Thijsse gaf verschillende uitgeschreven voorbeelden van het ‘voorslagje’, de ‘middenstukken’ en de ‘slotfiguur’. In het eerder genoemde boek ‘Wat zingt daar’ is de zang heel mooi beschreven, begeleidt door een track op de bijgevoegde CD. En dan blijkt, de Nachtegaal is niet zozeer bekend om zijn melodieuze zang (zoals bijvoorbeeld een Merel). Maar wel om zijn heldere en krachtige stem, zijn grote bereik in toonafstand en grote variatie in strofen. Dat klinkt fantastisch en zeker als het nog donker is. Wel heb ik er (lang geleden) even aan moeten wennen. In mijn verbeelding had het geluid van de Nachtegaal mythische proporties aangenomen.

Zoals gezegd, de Nachtegaal moet het hebben van zijn zang en niet zo zeer van zijn fysiek. Een zangplek in het zicht is dus niet nodig. Gelukkig kregen we toch de kans een exemplaar zeer duidelijk in de kijkers en de telescoop (beeldvullend) te kunnen bewonderen. Sommige mensen (inclusief de ANWB Vogelgids van Europa) noemen hem saai. Dat is een kwestie van smaak. Ik vind hem weliswaar eenvoudig maar ook mooi. Zoals omschreven in de ANWB gids: een warmbruine bovenzijde met roodbruine stuit en staart, onderzijde grijsbeige met diffuus lichtere keel. Het zwarte oog spring er prachtig uit. Ook de Bastaard- of Boerennachtegaal (oftewel de Heggenmus) liet zich regelmatig zien en horen.

Mooi waren ook de Krooneenden, de Havik en een groepje Lepelaars dat in formatie overkwam. En uiteraard de talloze Grasmussen (mijn kennishulpje is ‘Krasmussen’). De Grasmus is zo bekend in Meijendel dat zijn foto op het schutblad van de Recreatiekaart Meijendel staat. Het witte keeltje prachtig zichtbaar. Paula was erg blij met haar eerste Gierzwaluwen dit jaar. De Gierzwaluw wordt wel de honderd dagen vogel genoemd. Ze komen aan rond Koningsdag en zijn 3 maanden later alweer vertrokken. Er liep zelfs een Vos en we hebben Muizen gezien. Vlak voor terugkomst bij de boerderij lukte het nog een paartje Gekraagde Roodstaarten te spotten. Ook het vermelden waard was onze mystery guest langs het pad naar het strand. Liet zich alleen horen en met moeite kort zien aan Toine. Tijdens de koffie- en theepauze op de boerderij lukte het eindelijk hem te identificeren met bladeren in de gidsen en luisterend naar de Apps. Het was de Braamsluiper. Het geluid was vooral een korte roffel van 7 tikken. De link naar mijn kennishulpje (klinkt als een machinegeweer) maakte ik op dat moment niet. Toch te weinig gehoord.

We hielden het lopen, luisteren en kijken aardig vol. Dat geeft al aan dat het een weliswaar frisse maar mooie ochtend was. Het heeft trouwens toch geen zin om voor 9:00 uur bij Boerderij Meijendel aan te komen om wat te drinken en te eten, want hij gaat dan pas open. Het daarnaast gelegen bezoekerscentrum de Tapuit van Dunea is vanaf 10:00 uur open. Al met al weer een prachtige ochtend buiten met andere vogelliefhebbers. En ook nu weer bleek hoe meer ogen en oren, hoe meer je ziet. Niet op de lijst van Toine staat de Tapuit die Paula en ik terugrijdend langs de toegangsweg naar de slagboom, op een enkel paaltje in het weidse grasland zagen zitten.

Voor meer informatie zie de websites van Dunea (duin & water) en Vogelwerkgroep Meijendel.

Gespotte soorten

Merel, Roodbost, Vink, Turkse Tortel, Winerkoning, Wilde Eend, Koekoek, Zanglijster, Zwartkop, Koolmees, Grasmus, Tjiftjaf, Zwarte Kraai, Zilvermeeuw, Kuifeend, Nachtegaal, Meerkoet, Grauwe Gans, Fuut, Aalscholver, Buizerd, Gierzwaluw, Fitis, Rietzanger, Kleine Karekiet, Kievit, Krakeend, Houtduif, Visdief, Krooneend, Grote Canadese Gans, Lepelaar, Heggenmus, Boerenzwaluw, Blauwe Reiger, Torenvalk, Havik, Kleine Mantelmeeuw, Scholekster, Kauw, Stormmeeuw, Graspieper, Knobbelzwaan, Huiszwaluw, Tureluur, Grote Bonte Specht, Gaai, Dodaars, Tafeleend, Spreeuw, Pimpelmees, Gekraagde Roodstaart, Braamsluiper, Halsbandparkiet.

Deze pagina is 504 keer bezocht
Naar Geluiden

Bijzondere waarnemingen in regio

→ zie kaart

Uit het jaaroverzicht 2023

... meer informatie over het jaaroverzicht ...

Activiteiten

mrt
30
za
07:00 Voorjaarswandeling in Delftse Hout
Voorjaarswandeling in Delftse Hout
mrt 30 @ 07:00 – 10:00
Data: Vijf zaterdagen van 30 maart t/m 27 april, 07.00 uur Aanmelden: is niet nodig. Start: Korftlaan tegenover de Papaver Met de komst van de lente worden er in De Delftse Hout vijf wandelingen georganiseerd door … Lees verder
apr
3
wo
19:30 Cursus “Vogels kijken voor begin...
Cursus “Vogels kijken voor begin...
apr 3 @ 19:30 – 22:00
De cursus voor 2024 is al helemaal vol. Eventuele aanmeldingen komen op de wachtlijst. Na de enthousiast bezochte cursus Vogels kijken voor beginners in het voorjaar van 2023, pikken Toine Andernach en Hans de Winter … Lees verder
apr
6
za
07:00 Excursie bij de cursus “Vogels k...
Excursie bij de cursus “Vogels k...
apr 6 @ 07:00 – 10:00
Excursie voor de deelnemers aan de cursus “Vogels kijken voor beginners”.
07:00 Voorjaarswandeling in Delftse Hout
Voorjaarswandeling in Delftse Hout
apr 6 @ 07:00 – 10:00
Data: Vijf zaterdagen van 30 maart t/m 27 april, 07.00 uur Aanmelden: is niet nodig. Start: Korftlaan tegenover de Papaver Met de komst van de lente worden er in De Delftse Hout vijf wandelingen georganiseerd door … Lees verder
apr
10
wo
19:30 Cursus “Vogels kijken voor begin...
Cursus “Vogels kijken voor begin...
apr 10 @ 19:30 – 22:00
De cursus voor 2024 is al helemaal vol. Eventuele aanmeldingen komen op de wachtlijst. Na de enthousiast bezochte cursus Vogels kijken voor beginners in het voorjaar van 2023, pikken Toine Andernach en Hans de Winter … Lees verder

Thank you for your upload